Dünyanın neresinden olursa olsun, hanımların verimliliğinin önündeki en büyük engellerden biri, özgüven eksikliği.


  Dünyanın neresinden olursa olsun, hanımların verimliliğinin önündeki en büyük engellerden biri, özgüven eksikliği. Şahsi tecrübemden de biliyorum ki özgüven edinimi kolay bir şey değil. Kimisinde bu doğuştan olurken, öyle sanıyorum ki çoğumuz için bu biz büyüdükçe geliştirilmesi, beslenmesi gereken bir şey. Arkadaş ve yakınlarım genelde bende bir özgüven havası olduğunu söyler, bazen de “nedir bunun sırrı?” diye sorarlar. Tabii ki biraz uğraştım bunun için! Son derece yetenekli, eğitimli ve hırslı Müslüman hanımların kendilerine güvenleri düşük olduğu için ilerlemelerinin, üretimlerinin önünün kesildiğini görmek çok üzücü. Şimdi Kur’an ve sünnetten pratik ipuçları ile biz hanımlar özgüvenimizi nasıl artırırız, bunu izah etmek istiyorum.İlk olarak, unutmayalım ki Allah –subhanehu ve teala- haklar bahşederek; kızlar, eşler, anneler ve toplumun Müslüman hanımları olarak oynadığımız çeşitli rollerle cennetin en yüksek derecelerini kazanma fırsatı vererek, biz kadınları onurlandırmıştır. Özgüven sahibi olmanın kendini beğenmişlik belirtisi veya İslami değerlere ters düşen bir şey olmadığını anlamak için, Hz. Aişe binti Ebu Bekir (radıyallahu anhum) gibi geçmişteki hanım alimlerin örnekliğine bakmamız yeterlidir. Esasen bir insan, amaçlarının peşinden giden bir Müslüman hanım olarak inancında da sağlam durabilir.Hatırlayalım ki Allah –subhanehu ve teala- şöyle buyurmuştur:“And olsun ki, biz insanoğullarını şerefli kıldık, onların karada ve denizde gezmesini sağladık, temiz şeylerle onları rızıklandırdık, yaratıklarımızın pek çoğundan üstün kıldık.” (İsra – 17/70)Şimdi benim şahsen korkumu yenip özgüvenimi kazandığım bazı yollara bakalım:1. Kendinize inanınBir Müslüman hanım olarak, eğer bir şeyi –küçük bir iş bile olsa- başarabileceğine inanmıyorsanız, bu özgüveninizi adamakıllı etkiler. İlk adım, olumlu bir düşünce geliştirmek ve başarmayı hedeflediğiniz şeyi yapmaya Allah’ın yardımıyla yeterli olduğunuza inanmanızdır. Bu kendi içinizde bir çalışma gerektirecek ve bir günde de oluvermeyecektir, fakat Allah’ın (subhanehu ve teala) hayatın her alanında olabileceğiniz en iyi Müslüman hanım olmanızı istediğini kendinize telkin ederek işe başlayabilirsiniz.2. Yapıcı bir dil kullanınGünlük yaşantınızda -evde, işte, toplum içinde- nasıl bir dil kullanıyorsunuz? Cümlelerinizde “yapamam”, “zannetmiyorum”, “emin değilim” gibi ifadeleri sık kullanıyor musunuz? Eğer öyleyse, belki de psikologlarin ‘kendi kendini sınırlayan’ dedikleri, özgüveninize engel olan terimleri kullanıyor olabilirsiniz. Onlar yerine “bunu yapabilirim”, “başaracağım inşallah” veya “…da yetenekliyim” gibi ifadeleri kullanmaya gayret ederseniz yapıcılığınız artacak ve kendinize inanma duygusu gelişecektir.3. Olumsuz düşüncelerden kurtulunOlumsuz düşünceler ve vesveseler aklınıza geldiğinde, kendinize yapıcı dili hatırlatın. Bu düşüncelerin sizi geri bırakmasına izin vermeyin ki hedeflerinize ulaşabilesiniz. Olumsuz duygu ve düşünceleri yazmaya çalışın, sonra da yazdıklarınızın tam tersini kendinize telkin edin. Mesela “şu konuda yeterince başarılı olmadığım için bunu yapamıyorum” yazdıysanız, kendinize “bunu yapmaya çalışacağım ve belki onda başarılı hale de gelebilirim” deyin. Şayet olumsuz düşüncelerin üretkenliğinizi sabote etmesine izin verirseniz, daha sonra bundan pişmanlık duymanız işten bile değildir.4. Güçlü yanlarınızın listesini yapınBenim için en etkili çalışmalardan biri, düzenli olarak yaptığım, güçlü yanlarımı düşünüp yazmaktı. Örneğin “kişiler arası iletişim kabiliyetim gelişmiştir” yazmıştım ve bunu ispat eden, yeni tanıştığım bir insanla olan olayı örnek olarak yazmıştım. Bu küçük alıştırma en fazla 20-30 dakika sürer ama özgüveninizi artırmak için çok iyi bir yoldur; özellikle de kendinizi kötü hissettiğiniz zamanlarda. Bu listeleme yöntemini neye motive olmak istiyorsanız o amaçla kullanabilirsiniz.5. Özgüven üzerine okumalar yapınKendine güven, hepimizde doğuştan olan bir şey değil, ama etrafımızda birilerinde gördüğümüzde hayranlık uyandıran bir özellik. Bazılarında Allah vergisi bulunan bu özellik, bazılarında dışarıdan fark edilmeyen “gizli bir güven” şeklinde var olabilir. Özgüven konusunda size yardımcı olacak pek çok güzel kitap var. Benim en sevdiklerimden biri, Dale Carnegie’nin ‘Söz Söyleme ve İş Başarma Sanatı’. Ayrıca internet üzerinde de özgüvenin özellikle kadınlar için hem kişisel hem profesyonel alanda neden önemli olduğuna dair araştırmalar yapar, makaleler bulabilirsiniz. En güzel örnek onlar olduğundan, hanım alimler, mütedeyyin kadınlar hakkında okumalar yaparak onların kişilik ve yaşamlarından dersler alın.6. İltifatları incelikle kabul edinÖzgüvenimin yüksek olmadığı dönemlere baktığımda, özellikle de hocalarım gibi saygı beslediğim insanlardan gelen iltifatların bendeki etkisinin büyük olduğunu hatırlıyorum. Halbuki bazı arkadaşlara iltifat kabul etmek çok zor geliyor ve iltifat edene nazikçe teşekkür etmek yerine onları görmezden geliyorlar. Bunun kibir ve kendini beğenmişlik gibi duygulara sebep olmaması için dengede tutulması gerekmekle beraber, duyduğunuz iltifatları sahiplenmek, size müspet ve başkalarına faydalı özelliklerinizin olduğunu hatırlatabilir. Tevazunuzdan bir şey kaybetmeden, her zaman öğrenecek çok şeyinizin olduğunun bilincinde olarak, iltifatlara “teşekkür ederim, çok naziksiniz” şeklinde karşılık verebilirsiniz.7. Başarılı olduğunuz bir işin ardına düşünBir konuda başarılı olduğunuzu görmek kadar motive edici bir şey yoktur. Bir kez nede başarılı olduğunuzu keşfederseniz, kişisel tatmin duygusuyla özgüveninizi besleyebilirsiniz. Tanıştığım birçok hanım kardeşin pek çok idealleri, hayalleri var, fakat çevre veya ailelerin beklentileri bu fikirlerin peşinden gitmelerine engel oluyor. Tavsiyem, başarıncaya kadar uğraşmaya devam etmenizdir. Sonuçta sevdiğiniz işlerle meşgul olmanızın hem sizin hem de aileniz için olumlu psikolojik etkileri olacaktır.8. Yeni arkadaşlar edininYeni kimselerle tanışmak bizi konfor alanımızdan çıkaracağı için özgüvenimize bir test niteliğinde olabileceği gibi, başkalarına kendimizden bahsederek özgüvenimizi artıracağımız bir yol da olabilir. Başkalarıyla bir arada olacağınız bir etkinliğe, topantıya vs. dahil olmadan önce, konuşmaya konu edebileceğiniz ilginç bir ilgi alanınızı veya faaliyetinizi düşünün. Bu, konuştuğunuz insanlarla ilgi çekici söyleşiler yapmanıza ve özgüvenli bir Müslüman hanım olarak hatırlanmanıza vesile olacaktır.9. Bağımsız olunBir işi başkalarına dayanmaksızın yapmak, güç ve özsaygı hissi verdiğinden, büyük moral kaynağıdır. Bu yeni bir kabiliyet geliştirmek veya bir hobi edinmek gibi daha önce kendi başınıza yapmadığınız bir iş olabilir. Ehliyet sınavını geçinceye kadar yıllarca kaç defa kalmıştım! Tamamen bağımsız olarak bir şeyi başarmak, size gerçek bir özgüven artışı yaşatacaktır.10. Şu özel duayı yapınAllah’a (subhanehu ve teala), imanda ve karakterde gelişmemizde bize yardımcı olması için her zaman duyduğumuz ihtiyacı özetleyen harika bir dua var. İstediğimiz kolay bir şey değil ve bu dua kendine güvenen, üretken Müslüman hanımlar olmamız için bize güç verecektir:“(Musa) dedi ki: ‘Rabbim! Gönlüme ferahlık ver. İşimi bana kolaylaştır. Dilimdeki tutukluğu çöz ki sözümü anlasınlar.’” (Taha- 20/25-28)