Uzmanlar, doğum gerçekleştikten sonra ebeveynlerin; bebeğin gelişimi, beslenmesi ve genel sağlık durumu ile ilgili pek çok soruyu yanıtladı.


  Doğum gerçekleştikten sonra ise ebeveynlerin; bebeğin gelişimi,
beslenmesi ve genel sağlık durumu ile ilgili pek çok konu hakkındaki sorunun
yanıtını aradıklarını, endişelerini çocuk doktorlarına aktardıklarını belirten
Memorial Dicle Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Doç. Dr.
Mustafa Taşkesen, ebeveynler tarafından en çok sorulan 10 soru hakkında bilgi
verdi.

İşte
sıkça sorulan sorular:

Bebeğimi nasıl giydirmeliyim?

Tüm
bebeklerin el ve ayakları, vücudun diğer bölgelerinden daha soğuktur. Ensesi ve
giysilerin altında kalan bölgeler yeterince sıcak, bebek de huzurlu ise ortam
ısısı ve giysileri yeterli demektir. Anne babalar nasıl giyiniyorsa,
bebeklerini bir kat fazla giydirmelidir. Oda ısısı gündüz 24-25°C, gece 22-23°C
olmalıdır. Daha yüksek sıcaklıklarda kuru ve ısınmış hava, burun mukozasını
kurutur. Bu durumda kısa süreli 1-2 saat kadar oda nemlendiricileri
kullanılabilir.

Bebeğim yeterince doyuyor mu?
Kullanmam gereken bir ilaç var mı?

Emzirme
sırasında bebeğin anne sütünü yeterli miktarda alabilmesi için meme başı ve
çevresindeki kahverengi kısmı iyi kavraması sağlanmalıdır. Emzirme sırasında
yutkunma sesleri ve süt sesi gelmeli, çenesinin hareketli olmasına dikkat
edilmelidir. Sadece meme ucunu tutan bebek yeterince beslenemez. Sütün yeterli
olup olmadığı da günlük bez değişimi, yaptığı kaka sayısı ve günlük, haftalık
veya aylık tartı kontrolü ile değerlendirilir. Günlük 5-6 kez bezi değişen, 3-5
kez yumuşak dışkı yapan bebeklerin yeterli beslendikleri kabul edilir. Tartı
kontrolü ile bu kesinleştirilir. Ayrıca doğumdan sonra bebeğe D vitamini
başlanması gerekir. Bunun dışında herhangi bir ilaca gerek yoktur.

Bebeğimin göbek bağı düşmedi,
banyo yaptırabilir miyim?

Bebeklere
yaz aylarında her gün, mevsim geçişlerinde günaşırı, soğuk günlerde ise haftada
iki kez banyo yaptırılabilir. Su sıcaklığının 37°C olması önerilir. Termometre
yoksa dirsek ile suyun ısısı ölçülebilir. Göbek bağı düşmeden banyo yaptırmakta
önemli bir sakınca yoktur. Ancak bu durumda; banyo suyunun kaynatılmış ve
ılıtılmış olması, banyo sırasında göbeğin mümkün olduğunca daha az ıslatılması
ve sonrasında iyice kurulanmasına dikkat edilmelidir. Bebeğin göbek bağı
yaklaşık 7-14 gün içinde düşer. Göbek bakımı için özel bir uygulamaya gerek
yoktur. Göbek bağına hiçbir madde sürülmemesi gerekir, o bölgenin temiz ve kuru
tutulması yeterlidir.

Emzik kullanılmasında sakınca
var mı?

Emzik
kullanımı, özellikle uyku sırasında ani bebek ölümü sendromu riskini
azaltabilmekte ve erken doğan bebeklerin nörolojik olgunlaşmasını
desteklemektedir. Ancak bebeklerde ilk 1 ay içinde emzik kullanımına
başlanması, anne sütü alma süresini kısaltabilir. Emzik kullanımına bir
yaşından sonra devam edilmesi durumunda ise kulak enfeksiyonlarının gelişmesi
ve dişlerde çapraşıklık riskleri oluşur. Bu nedenle bir yaşın sonunda emzik
kullanımı bırakılmalıdır.

Çocuğumun uyku düzeni için
nelere dikkat etmeliyim?

Bebeğin
yatağına yarı uyku halinde bırakılması ve kendi kendine uyumayı öğrenmesi
sağlanmalıdır. Gece boyunca uykusunun hafiflediği ve derinleştiği zamanlar olabilir.
Bu nedenle her hareketi, "uyandı" şeklinde yorumlanmamalıdır. Uyutmak
için sallamak veya emzirmek de doğru değildir. Bunun yerine kendi kendine
uyuması beklenmelidir. Bebek uyuduktan sonra yeri değiştirilmemelidir. Yatağa
yatırılırken sevdiği bir oyuncak yanına bırakılabilir. Uyku düzeni için saat
dengesine dikkat edilmeli ve belirlenen saatlerde uyuması sağlanmalıdır.
Bebeğin gündüz uykusu süresi çok uzun tutulmamalı ve akşam uykusunun da erken
saatlerde olmasına dikkat edilmelidir. Bebeğin odası sık sık havalandırılmalı
ve uyku esnasında perde ile hafif karartılmalıdır.

Kanguru ve yürüteç kullanmakta
sakınca var mı?

Bebekler,
annenin göğüs bölgesi ile temas etmelerine olanak sağladığı için kanguru ile
taşınabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bebeğin başının destekli
olmasıdır. Kanguru, bebek 5-6 aylık olana kadar kullanılabilir. Çocuk yürümeye
başlamadan yürüteç kullanılması ise yürümenin gecikmesine ve bazı kazalara
neden olabileceğinden önerilmemektedir.

Bebeğimin ateşi çıktı! Ne
yapmalıyım?

Kulak,
koltuk altı veya alından ateş ölçerler ile bebeğin ateşi ölçülebilir. Kulak ve
alından yapılan ölçümde 37,4 °C, koltuk altı ölçümünde ise 37°C'nin üstünde
olması, bebek için kritik ateş düzeyidir. 38°C ve üzerinde seyrediyorsa ateş
düşürücü verilebilir. Ateş düşürücüler dört saatte bir yenilenebilir. 39 °C ve
üzeri ise yüksek ateş olarak değerlendirilir. Bu durumda önce bebeğin
üzerindeki giysiler çıkarılır, koltuk altına ve kasıklarına ılık suya
batırılmış pamuk uygulanır. Buna rağmen ateş hala 39 °C ve üzerinde
seyrediyorsa, en yakın sağlık merkezine başvurulmalıdır.

Çocuğumun tuvalet eğitimine ne
zaman başlamalıyım?

Çocuk
iki yaşını doldurduktan sonra tuvalet eğitimi verilebilir. Çocuk tuvalet
konusunda kendini ifade edebiliyorsa, tuvalet konusu ile ilgili sorular
sorabiliyorsa, kirli bezden rahatsız oluyorsa, durup ve bekleyerek tuvaletini
yapıyorsa, gündüz uykusundan kuru kalkmaya başlamışsa, çocuk tuvalet eğitimine
hazır demektir.

Rotavirüs aşısı yaptırmalıyım
mı? Aşıların yan etkisi var mı?

Rotavirus
ishallerinin önlenmesinde aşılama en etkin yöntemdir. Rotavirus, bebek ve küçük
çocuklarda ciddi derecede ishal ve kusmanın en sık nedenidir. Bu nedenle
bebeklere 2 veya 3 doz şeklinde ağız yolu ile aşı yapılmasını önermekteyiz.
Bütün ilaç ve aşıların yan etkileri olabilir. Bu etkiler hafif veya ciddi
düzeyde görülebilir. Ağrı, ateş ve aşının yapıldığı yerde kızarıklık gibi hafif
yan etkiler daha sık görülür. Ciddi yan etkiler ise nadiren ortaya çıkmaktadır.
Tüm çocuklar aşı öncesi risk faktörleri açısından değerlendirilmelidir. Ayrıca
aşılama öncesi ağrı kesici, ateş düşürücü gibi herhangi bir ilaç verilmesi gerekli
değildir. Aşı sonrası bebekte huzursuzluk ve ateş oluşursa o zaman doktora
danışarak ilaç takviyesi yapılabilir.

Sünnet için en uygun yaş grubu
nedir?

Sünnetin
bir cerrahi işlem olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden hastane şartlarında ilgili
branş cerrahları tarafından yapılmalıdır. Sünnet için en uygun zaman 6-9 ay
arası kabul edilir. 2-6 yaş cinsel gelişim dönemi olduğu için sünnet
sakıncalıdır. Önerilen yaş dönemi kaçırıldığında ise çocuğun hem cerrahi
işlemi, hem de toplumsal değerleri daha gerçekçi olarak değerlendirebileceği
7-10 yaşları arasında da önerilmektedir.