Soğuk yaralanmaları durumunda kulaktan dolma bilgilerle yapılan müdahaleler, yarardan çok zarar getirebiliyor.


  Kış mevsimi, kendine özgü kazalarla da akla geliyor. Kazalarda
da doğru ve acil müdahale hayat kurtarıyor. Ancak özellikle soğuk yaralanmaları
durumunda kulaktan dolma bilgilerle yapılan müdahaleler, yarardan çok zarar
getirebiliyor. En çok çocuk ve yaşlıları etkileyen soğuk yaralanmalarında neler
yapılması gerektiğini Acıbadem Ankara Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi ve
Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Serkan Şener, anlattı.

Soğuk
nedeniyle oluşan yaralanmaların çoğu vücudun açıkta kalan yerlerinde veya
uzuvlarda oluşuyor. Maruz kalınan ısı, rüzgarın hızı, sıkı giysi, ayakkabı ve
dolaşımı kısıtlayan başka nedenler, yorgunluk, kötü beslenme, alkol ve
uyuşturucu kullanımı yaralanmanın şiddetini artıran sebepler arasında
sıralanıyor. Kar sporlarının ve dağcılığın yaygınlaşması gibi birçok neden daha
çok soğuk yaralanması oranını artırıyor.

İlk belirti kızarma ve ağrı

Deri
ısısı 25 dereceye düştüğünde doku metabolizması yavaşlıyor. Oksijen
yetersizliği o bölgelerde mor renkte görünüm (siyanoz) ortaya çıkarıyor. Donma
(frosbite) deri sıcaklığının - 10 C kadar düşmesi sonucu oluşuyor. Gerçek donma
noktasına erişmeyen soğuklarda ise cilt yanıklarına benzer şekilde ödem ve
baloncuklar (vezikül ve büller) meydana geliyor. Isı kaybı daha da sürerse
donma noktasına gelinirse donuk (frosbite) oluşuyor.

Şener,
soğuk yaralanmalarında ortaya çıkan belirtilerle ilgili şu bilgileri veriyor:
"El, ayak, burun gibi donan bölgelerde önce kızarma başlıyor ve ağrı
gelişiyor. Sonrasında ise donan bölge sertleşiyor ve son aşamaya gelindiğinde
ise his kaybı oluşuyor."

Soğuk yaralanmalarında ilk
müdahale

-Yüzük,
saat, bilezik gibi takıları hızla çıkarın.

-Donmuş
organı aleve, ateşe tutmayın, donmuş kısımların yeniden ısıtılması için aşırı
sıcak suya sokmayın. Hassas dokularda daha fazla hasara yol açacağı için donmuş
olan bölgeye masaj yapmayın ve ovmayın.

-Hastayı
soğuk ve ıslak ortamdan uzaklaştırın. Kuru ve yün bir bezle bu organı sarın.
Şişmeye karşı, bu organı yukarıda tutun.

-Ayaklarında
donma varsa, asla yürütmeyin. Kişi sedye ya da sırt tahtası ile taşınmasını
sağlayın.

-Sıcak
ellerinizle ya da nefesinizle etkilenen bölgeyi ısıtmaya çalışın. Gerekirse
sarılın.

-Ambulans
çağırarak hastanın en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesini sağlayın.

Aşırı ısı kaybedilirse
hipotermi oluşuyor

Uzun
süreli olarak soğuk ortama maruz kalmaktan kaynaklanan hipotermi genellikle
yağmur, rüzgâr, kar veya soğuk suya maruz kalma gibi faktörler tarafından
tetikleniyor. Çok uzun süreyle soğuğa maruz kalındığında vücudun savunma
mekanizması daha fazla ısı kaybedilmesini engellemeye çalışıyor. Bunun için
titremeyle diğer organların sıcaklığını normal düzeyde tutmaya çalışılıyor.
Aynı zamanda cilde olan kan akışı azaldığı için ısı yaratmak üzere hormonlar
salgılanmaya başlıyor.

Eğer
vücut enerjisi tükenmişse ve vücut iç ısısı 32 0C altına inmişse hipotermi
yaşamı tehdit eden boyutlara ulaşabiliyor. ABD'de yılda 700 ölümün sebebi olan
hipotermi özellikle çocuk ve ileri yaş grubu, sürekli ve düzenli alkol
tüketenler, psikiyatrik rahatsızlığı bulunan hastalar ile kolay hareket
edemeyen kişilerin hipotermiye karşı daha hassas olduklarına dikkat çeken Doç.
Dr. Serkan Şener, yaşanabilecek belirtiler konusunda şunları anlatıyor:
"Kişinin derisinde pürüzlenme, kıllarda dikleşme, karıncalanma ve sızlanma
ilk şikayetler arasında yer alıyor. Sorun ilerledikçe, deride soğukluk ve
solukluk, his kayıpları ve bitkinlik, uyuşukluk hali de yaşanıyor. Hipotermi
ilerledikçe uyku hali ve katılaşma gibi belirtiler de görülmeye başlıyor."

Hipotermide ilk müdahale

-Öncelikle
donmayı önlemek amacıyla hastaya şekerli sıcak bir şeyler yedirmeye ve içirmeye
çalışın.

-Donma
tehlikesi yaşayan kişiye kalın giysiler giydirin ve üzerini de kalın örtülerle
örtün.

Kesinlikle
uyumamasını sağlayın.

-Bu
durumdaki kişiyi ılık odada tutun ve bir süre sonra odanın sıcaklığını yavaş
yavaş arttırın. -Kesinlikle ama kesinlikle kişi birden sıcak odaya sokmayın.

-Bununla
birlikte alkollü içecekler içirmeyin, kar ile vücudu ovmayın ve masaj yapmayın.

-Ambulans
çağırarak hastanın en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesini sağlayın. (İLKHA)