Dr. Naşide Gözde Durmuş, çocukken yaşadığı hastalıktan yola çıkarak başladığı ve hastaya özel antibiyotik kullanımını sağlayacak ilaç tarama testi projesinin laboratuvar testlerinde başarılı sonuç aldı.


  Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Bölümü Araştırma
Görevlisi Dr. Naşide Gözde Durmuş, kanserin erken teşhisi için ucuz, hızlı
ve cep telefonuyla uyumlu geliştirdiği test çalışmalarıyla dünyanın saygın
bilim dergilerinden MIT Technology Review tarafından, 2015'te "tıpta ve
biyolojide çığır açan" liderlerden biri olarak seçildi.

Başarılı
çalışmalarını sürdüren Durmuş, ilkokul 3. sınıfta enfeksiyonel bir hastalık
geçirdiğini, tedavisinin de 5. sınıfın sonuna kadar devam ettiğini söyledi.

Yaklaşık
3 yıllık tedavisi boyunca vücuttaki bakterilerin yok edilmesi için farklı
antibiyotikler kullandığını belirten 33 yaşındaki Durmuş, doktorların her
seferinde "bu ilacı deneyelim, geçer mi bakalım" dediğini aktardı.

Üniversitedeki
moleküler biyoloji eğitiminde bakteri direncinden etkilendiğini, o nedenle
farklı antibiyotikler kullandığını ve tedavinin uzadığını fark ettiğini ifade
eden Durmuş, bu tecrübenin kendisini bakteriyle mücadelede hangi antibiyotiğin
işe yarayacağının kısa sürede belirlenmesi, her hastaya kendi bakterisine göre
ilaç tedavisi uygulanması konusunda çalışmaya yönlendirdiğini dile getirdi.

Günler yerine bir saatte sonuç

Çalışmasında
manyetik levitasyonla (bir cismin elektromanyetik alan tarafından havaya
kaldırılması, havada tutulması olayı) uçurduğu hücrelere ilaç taraması
yaptığını aktaran Durmuş, ilacın etki göstermesi üzerine canlılığını yitiren
hücrelerin düştüğünü, ilaca direnç gösterenlerin ise havada kalmaya devam
ettiğini anlattı.

Laboratuvar
deneylerinde bakterilerin antibiyotiğe gösterdiği tepkilerin bu yolla
belirlenmesinde başarı sağlandığı ifade eden Durmuş, "Bir saatlik bir ilaç
tarama testi bu. Bakterilerde önemli bir konu ilaç belirleme. Bakteri için
hastaya bir antibiyotik verileceği zaman bakteriden kültür alınıyor, o kültür
2-3 gün hastane ortamında büyütülüyor, bu işlemle hangi antibiyotik işe
yarayacak o anlamaya çalışılıyor. Benim çalışmamda ise örneklerdeki bakteri
tespit edildikten sonra bir saat içinde hangi antibiyotiğin kullanılması
gerektiği belirlenecek." diye konuştu.

Durmuş,
testlerin devam ettiğini, geliştirilecek cihazın hastaların kullanımına
sunulabilmesi için ise 5-10 yıllık bir sürece ihtiyaçları olduğunu sözlerine
ekledi