Annelerin çocuk yetiştirmede en çok zorlandıkları konulardan biri de tuvalet eğitimi. Özellikle etraftan gelen baskılar, anne ve çocuk için yıpratıcı olabiliyor. Çocuk psikoloğu Yasemin Eyüpoğlu, tuvalet eğitimi için en uygun zamanın iki yaş ve sonrası olduğunu belirtiyor ve kesinlikle çocuğun zorlanmaması gerektiğini vurguluyor.


  Tuvalet eğitimini çoğu anne, çocuklar için ulaşılacak son hedef gibi görür.
Ancak ebeveynlerin çocuğun bir gün bu dönemi de aşacağına ve bir sonraki
basamağa geçeceğine inanması ve sabırlı olması gerekiyor. Çocuk psikoloğu
Yasemin Eyüpoğlu, ebeveynlerin çocukları tuvalet eğitimine hazır olduğunu
hissettiğinde bezi çok karalamamaları gerektiğine dikkat çekiyor. Eyüpoğlu,
annelerin çocuklara “Bez yerine iç çamaşırı giyebilmen ne kadar eğlenceli
olacak değil mi? Yakında sen de anne-baba gibi tuvaleti kullanabileceksin.”
gibi cümlelerle yaklaşılmasını tavsiye ediyor. Annenin kendisini gergin,
sinirli hissediyorsa, yeterli zaman ayıramayacağını düşünüyorsa tuvalet
eğitimine başlamak için uygun zamanı beklemesi gerektiğini söylüyor Eyüpoğlu.

 Oturak noktasında sıkıntı çıkaran çocuklar için şu tavsiyelerde
bulunuyor: “Alınan oturak (lazımlık) ilk günlerde odasında kullanılmalı.
Oturağa önce giysilerini çıkarmadan, sandalyeye oturur gibi oturtmalı ve o
oturaktayken yanında olmalı. Çocuk oturma konusunda direnç gösteriyorsa resimli
kitap okuma, beraber seçtiğiniz tuvalet şarkısını söyleme gibi yöntemler
geliştirilebilir. ‘Aferin sen de büyük çocuklar gibi tuvaletini yapmayı
öğrendin.’ gibi sözlerle teşvik edilebilir. Kendi başına da tuvalete
gidebilmesini sağlayan eşofman gibi kolay çıkartılabilir giysiler giydirilebilir.
Bunlara rağmen oturmuyorsa da çocuk kendi haline bırakılmalı ve çocuğa
kızılmamalı. Birkaç gün içinde yine oturmazsa eğitime birkaç hafta ara
verilmeli.” Sıcak havalarda alıştırmaların daha kolay yapılacağını belirten
Eyüpoğlu tuvalet eğitimini kolaylaştırmak için de şu yollara başvurulmasını
öneriyor: “Çocuk lazımlığa düzenli olarak oturtulmalı. Başarılı olduğu zaman
övülmeli, küçük kazalarda görmemiş gibi davranılmalı. Belli bir metoda sadık
kalınmalı ve dışarıda bezsiz dolaştırılmalı. Özellikle üç yaşından sonra çocuk
tuvaleti kullanmaya geçmiş olmalı.”

ÇOCUK LAZIMLIKTAN ÜRKMEMELİ

Tuvalet alışkanlığını kazanmaya hazır olan çocuğu şöyle tarif ediyor:
“Basit emirleri yerine getirebilmektedir. Kirlenmiş bezle kalmak istememektedir
(bezi en az 2 saat kuru kalabilmeli). Yatmadan önce altını değiştirdiyseniz;
kısa bir uyku sonrası bezi yine kuru kalır. Lazımlığından ürkmek yerine ona
ilgi gösterir. Yürüyebilmekte ve oturabilmektedir (tuvalete gidebilmesi için bu
ikisi ön koşuldur). Çamaşırını kendi indirip kaldırabilmektedir. Çocuk hasta
ise, kabızlık problemi varsa, yaşamında önemli bir değişiklik varsa (yeni
bakıcı, yeni kardeş, taşınma, ölüm vb.) tuvalet için uygun zaman
beklenmelidir.”

Tuvalet eğitimi için 6 altın kural!

1. Bezden eğitim külotlarına geçin: Geleneksel pamuklu külotlarla tek
kullanımlık bezlerin bir birleşimi olan bu külotlar eğitimde işe yarar.

2. Arada sırada bebeğinizin poposunu açık bırakın: Çocuğunuzun poposunu
açık bırakmak vücut sinyallerini tanımak için ideal bir yoldur.

3. Çocuğunuzu yakından takip edin: Başlangıçta çocuğunuzun vücut
işaretlerini algılamada ondan daha başarılı olabilirsiniz. “Tuvalete
gitmeliyim.” diyen açığa vurucu sinyalleri için gözünüz çocuğunuzun üstünde
olsun. Böyle sinyalleri ne zaman yakalarsanız ‘Tuvalete gitmen gerekiyor mu?’
diye sorun ve tuvalete kadar eşlik edin.

4. Saatleri takip edin: Erişkin gibi pek çok çocuk düzenli idrar ve
dışkılama yapma zamanına sahiptir. Örneğin uykudan sonra idrar yaparlar,
kahvaltıdan sonra dışkılarlar.

5. Çocuğunuzun doğru yönde attığı adımları övün: İlgili bir seyirci olun,
başarıları için tezahürat ve takdirle karşılayın.

6. Kazalar karşısında sabırlı olun: Küçük çocuklar için tuvaleti kullanmayı
öğrenmenin büyük bir iş olduğunu fakat bunun onların tek görevi olmadığını
hatta öğrendikten sonra bile arada sırada unutmalarının normal olduğunu
hatırlayın. Çocuğunuzun hislerine ihtiyaçlarına karşı duyarlı olun.