Büyümenin ve gelişmenin, yükselmenin ve
ileri gitmenin temel dinamiklerinden biri; "rol model" olma özelliği
taşıyan kişiler ve kurumlar, olaylar ve durumlardır. İşte bu yüzden, her
ülkenin ve toplumun hayatında ve hatıratında; nesilden nesile, yazılı veya
sözlü olarak aktarılan, gerçek ya da sanal "başarı öyküleri" vardır.
Bu bağlamda tarih, yaşanmış olayların ve kişilerin;
hikâyeler ve romanlar, yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayların ve
kişilerin; destanlar, yaşananlardan yola çıkılarak üretilen olağanüstü
olayların ve kişilerin; efsaneler, yaşanması mümkün olmayan hayal ürünü
olayların ve kişilerin öykülerinden oluşur. Kapsama alanına ve etkileme oranına
göre; yerelden evrensele ve geçmişten geleceğe doğru yürüyüp asırları,
nesilleri, kıtaları dolaşır.
Öte yandan, hemen her birinde; ibret alınabilecek
çarpıcı olaylar, izinden gidilebilecek güçlü kahramanlar vardır. Onun için,
ülkeler ve toplumlar tarafından birer kıymetli "kültür mirası" olarak
kabul edilip; özenle korunur, hassasiyetle saklanır.
Bu olaylar ve kahramanlar; çoğunlukla kriz dönemlerinde
ortaya çıkarlar. Mensupları ya da muhatapları için moral ve motivasyon, ümit ve
güven, azim ve gayret, cesaret ve metanet, inanç ve ilham kaynağı olur; çıkış
yolu arayanlar için, işaret etme ve istikamet gösterme görevi yaparlar.
Hayat arşivlerinde ve hafıza kayıtlarında, geçmişin
hatıralarını oluşturup; geleceğin büyük hayallerini ve yüksek ideallerini
beslerler. Onlara, alıcı gözüyle bakabilenler; zor zamanların zorunlu
süreçleriyle başa çıkma konusunda, seçilebilecek yollar ve kullanılabilecek
yöntemler bulabilirler.
BİR MASAL ANLAT
Bizim çocukluk yıllarımızda Dede Korkut, Kerem ile Aslı,
Ferhat ile Şirin, Arzu ile Kamber, Leyla ile Mecnun hikayeleri; Hz. Adem'den
Hz. Muhammed'e kadar uzanan peygamber kıssaları; Nasrettin Hoca, İncili Çavuş,
Karagöz ile Hacivat nükteleri ve fıkraları; Keloğlan, Binbir Gece, Taş Bebek,
Ali Baba ile Kırk Haramiler, Pamuk Prenses masalları; Oğuz Kaan, Ergenekon,
Battal Gazi, Danişmend Gazi, Köroğlu destanları vardı. Dedelerimiz ve
ebelerimiz, ocak başlarında ve köy odalarında ballandıra ballandıra anlatıp;
zihnimizin tarlalarına, gönlümüzün ovalarına, iyilik ve güzellik tohumları
atarlardı.
Şimdi devir değişti. İnsanların ve toplumların iç
dünyalarına girip, iradelerine istikamet vermek için; yeni yollar ve yöntemler
gelişti.
Bilimin ve teknolojinin ileri imkânları da kullanılarak;
stüdyo ya da laboratuvar ortamlarında, "bilim kurgu" türü yahut
"fantastik" tarzı öyküler üretiliyor. Sinema sektörünün filmleri ve
dizileri ile bilişim sektörünün bilgisayar oyunları aracılığıyla; "çağdaş"
yeni nesillere, "çağ dışı" dünyaların "ilah"ları ve
düzenleri öğretiliyor.
Ara sıra, eski günlerin özlemi içine girip; "bana
bir masal anlat" gibi başlıklar altında şiir yazanlar, beste yapanlar da
var. Onlar, özet olarak; gerçek dünyada çözülmemiş ya da çözülememiş sorunlara,
hayal dünyasında çareler arıyorlar.
AFRİKA'DA BİR CEYLAN
Eskilerin bilge adamları, insanları ve toplumları
yönlendirmek için; Kelile ile Dimne'de, Bostan ile Gülistan'da olduğu gibi
hayvan hikâyeleri de kullanırlardı. Kahramanlarını hayvanlar âleminden seçer;
hükümdarlara ikaz ve uyarılarını bile, onların öyküleri üzerinden yaparlardı.
Modern dünyanın kişisel gelişim uzmanları da benzer
şeyler yapıyorlar. Eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde, muhataplarını etkileyip
harekete geçirmek için; hayvanlar âlemi üzerinden, başarı öyküleri ve
özdeyişleri anlatıyorlar.
Çok sık kullanılan örneklerden biri; bir Afrika
hikâyesi. Bir aslanla bir ceylanın; her günün sabit gündemi olan yaşama
mücadelesi.
Her sabah, Afrika'da bir ceylan uyanır. Kafasında tek
bir düşünce vardır.
En hızlı koşan aslandan daha hızlı koşması gerektiğini
bilir. Yoksa yakalanıp öldürülecektir.
Her sabah, Afrika'da bir aslan uyanır. Kafasında tek bir
düşünce vardır.
En yavaş koşan ceylandan daha hızlı koşması gerektiğini
bilir. Yoksa açlıktan ölecektir.
Aslan mı, ceylan mı olduğumuz çok önemli değildir. Güneş
doğduğu zaman, bir önceki günden daha hızlı koşuyor olmanız gerekir.
Yetişme çağındaki çocuklarımızın ve gençlerimizin; kendi
kültür ve medeniyet dünyamızın temel değerleri ile çelişmeyen başarı öykülerine
ihtiyaçları var. Aksi takdirde; başka diyarların ve dünyaların kahramanlarına,
gönüllü asker oluyorlar.
Aslında, bu konuda; örneği ve öyküsü bol bir toplumuz.
Sorumluluk bilgisi ve bilinci ile hareket edip, ciddi yatırımlar yapabilirsek;
dünya çapında başarılı oluruz.
04 Mart 2018 20:29