Aslında çocuklarımızın teknolojik aletlerle ilişkilerinin sağlıksız bir hal aldığını anlamak, hiç de zor değildir. Çocukların zevk alarak yaptıkları aktiviteler bellidir ve aşağı yukarı benzer şeylerdir.


  Oyun ve oyuncak tek başına ya da yaşıtları
ile birlikte iken büyük keyif verir çocuklara. Sınırsız hayal dünyaları ile
oyun çocukların duygusal gıdasıdır adeta. Arkadaşları ile birlikte olmak,
onlarla oynamak, sohbet etmek en önemli ihtiyaçtır onlar için. Enerjilerini
boşaltacakları sportif faaliyetler, becerilerini sergileyecekleri müzik, resim,
drama gibi sanatsal etkinlikler, en temel rahatlama araçlarıdır. Ailesiyle
birlikte vakit geçirmek, ziyaretlere gitmek, gezmek, huzur verici eylemlerdir
çocuklar için.

Ancak son yıllarda tüm bu normal gelişimsel süreçleri
alt üst eden aletler girdi evlerimize. Oyuncakların yerini akıllı telefonlar,
tabletler aldı. Sokakta oynanan oyunlarının yerine, masa başında oynanan
bilgisayar oyunlarını tercih etmeye başladı çocuklarımız. Mahalle
arkadaşlarının yerine sanal oyun arkadaşları geçti. Evden dışarı çıkmaz,
derslerini çalışmaz, ödevlerini yapmaz, kitap okumaz, ev sorumluluklarını
yerine getirmez oldu çocuklarımız. Bugün ülkemizdeki evlerin yaklaşık %80 inde internet var
artık. Akıllı telefonu olmayan kişi ise neredeyse yok gibi. Bu nedenle de artık
daha bebek iken ekranla ve internet ile tanışıyor yeni nesil.

İnterneti kullanmak hayatımızı pek çok alanda hayli
kolaylaştırıyor. Bu nedenle faydaları tartışılmaz. Ancak faydalı kullanımı
zararlı kullanım haline getirmemek olmalı amacımız. İnternetin hayatımıza
etkileri açısından 4 tür kullanımından söz edebiliriz. Birincisi, sadece
gerekli olduğunda yani ihtiyaç duyulduğunda kullanmak. Bu yararlı kullanım
demek aslında. Tavsiye edilen de bu kullanım şekli. İkincisi eğlence amaçlı boş
zamanlarda kullanmak. Burada temelde bir yarar yok. Ancak kişinin zihnen
rahatlaması, eğlence aracı olarak interneti kullanması söz konusu. Süre ve
içerik sorunu olmadığı müddetçe bu tip kullanım da zararlı olmayabilir.
Üçüncüsü sorunlu internet kullanımı ki bu durumda artık yaşamının birçok
alanında sorunlar oluşmaya başlar. Yani internette geçirilen zaman yaşamda
başka şeylere olan ilgiyi azaltır. Bu bağımlılığın habercisi bir durumdur.
Dördüncüsü ise internete bağımlı olmaktır. Yani onsuz yapamamak, kullanım
süresinin giderek artması ve yaşam kalitesinin bozulması.

Eğer bilgisayar genel olarak çocuğun sosyal hayatını
etkileyen bir alet haline geliyor, örneğin çocuk "sizinle gezmeye gelmem,
dışarı çıkmam, top oynamaya gitmeyeceğim" demeye başlıyor ise, durum alarm
veriyor demektir. Hayatın merkezini bilgisayarın alması, buna bağlı olarak da
sosyal aktivitelerde azalma ya da yok olma artık çocukta bağımlılık gelişiyor
anlamına gelir. Bilgisayarla geçirilen sürenin artmasıyla birlikte, çocuk
gerektiği gibi ve yeterli ders çalışamadığı için akademik başarı düşer. Başta
arkadaş ilişkileri olmak üzere, sosyal ilişkilerinde ciddi problemler ortaya
çıkar. Arkadaşlarıyla olan diyaloğu azalır. Onları arayıp sormaz. Onlar
aradığında da karşılık vermez. Çünkü kendisine sanal bir arkadaş dünyası
oluşturmuştur. Bilgisayarla meşgul olmaya bağlı olarak giderek düşen ders
başarısı ve arkadaşları ile birlikte olma süresinin azalması bağımlılığın
önemli bir habercisidir.

Çocukları uzun süre aynı mekânda ve aynı işte tutmak
hayli zordur. Bir süre sonra sıkılır, iş ve mekân değiştirirler. En sevdiği
oyunlardan dahi bıkıp, başka bir oyuna geçerler. Oysa bazı çocuklar masadan
kalkmadan bilgisayar başında saatlerce kalabilmektedirler. Hatta bazen yemeği
içmeyi unutacak kadar. Bilgisayarı bir türlü kapatamazlar. Sürekli biraz daha
süre isterler. Bu durum bilgisayarın yaşamda her şeyin önüne geçtiği anlamına gelir
ki bu bağımlılık demektir.

Çocuğun bilgisayar ile ilgilenmesi engellendiğinde
verdiği tepki de bağımlılık açısından çok önemlidir. Bağımlı çocukları
bilgisayar başından kaldırmanız hayli zordur. Tüm uyarılarınıza rağmen adeta
ayrılamazlar bilgisayar ekranından. Onlar için temel ihtiyaç haline gelmiştir
bilgisayar. Engellediğinizde büyük krizler çıkar. Çocuğun tepkisi çok fazla ve
abartılı olur. Bağırıp çağırmaktan, kırıp dökmeye, öfke ve ağlama nöbetlerinden
fiziksel şiddet uygulamaya dönen bu hal bağımlılığın oluştuğu anlamına gelir.
Bu duruma gelmeden mutlaka profesyonel bir yardım almak gerekir.