Lokman Suresi'nde anne ve babalara ve evlatlarına hayat verecek tavsiyeler vardır. Şimdi gelin birlikte bu tavsiyeleri okuyalım ve inşaallah yaşamaya gayret edelim.


  İş çocukları büyütmeye gelince ebeveynlere çok büyük bir
sorumluluk düşüyor. Çocuklara rehberlik etmede ilk ve öncelikli kaynak
anne-babadır ve eğer onlar üzerine düşen bu görevi hakkıyla yerine getirirlerse
çocuklarının büyüyüp salih kullar olması daha muhtemeldir. Başka bir şekilde
ifade edecek olursak, toplumu değiştirecek veya ıslah edecek bireyler
ebeveynlerdir. İslam, ebeveynlere çok büyük bir sorumluluk yüklüyor.
Ebeveynlerin, çocuklarının karakterini İslami prensiplere göre inşa etmek için
çalışmaları gerekiyor. Onlara neyin doğru, neyin yanlış olduğunu ve de
salihlerin yolundan nasıl gidebileceklerini öğretmeleri gerekiyor.

Kur'an
öğretmek ve okumanın sadece sevap olduğu düşünülüyor, ancak, ebeveynler şunun
farkında varmalılar ki, Kur'an bundan çok daha fazlasıdır. Kur'an hayatta
karşılaştığımız her türlü durumda, bir anlam çıkarabileceğimiz ve rehberlik
bulabileceğimiz bir kaynaktır. Lokman suresi, Kur'an'da bulunan diğer ayetlere
ve surelere ilaveten ebeveynlerin anne-babalıkları için tavsiye bulabilecekleri
bir suredir. Yukarıdaki bilgiler Müslümanların Lokman suresinden öğrenebileceği
ebeveynlik tavsiyeleriydi. Bunları ilerleyen satırlarda açıklayacağız, ama
öncesinde, daha iyi anlayabilmek için Hazreti Lokman aleyhisselam ile kısa bir
giriş yapalım.

Hazreti Lokman aleyhisselam

Hazreti
Lokman, Peygamber olmasa da, Allah (subhanehu ve te'ala) tarafından ilim ve
irfan bahşedilen inanan kullarının içinde en zekisi olarak bilinmektedir.
Kur'an'da Peygamber olmadığı halde ismi geçen nadir kişilerden biridir. Lokman
aleyhisselam, öncelikli olarak bir kul ve marangozdu; ama zekası ve sahip
olduğu irfan sayesinde herkesçe tanınan biri haline geldi. Lokman Suresinde,
diğer ayetlerle birlikte, Allah (subhanehu ve te'ala) Lokman aleyhisselamın
oğluna verdiği nasihatleri de bildiriyor. Şimdi, bu tavsiyelere ve ebeveynlerin
bunları nasıl uygulaması gerektiğine değineceğiz.

SADECE ALLAH'A İBADET ETMEYİ
ÖĞRETİN

Çocuklara
İslam'ı anlatmak anne babanın görevidir. Eğer ebeveynler bu konuda başarısız
olurlarsa, çocuklar İslami hiçbir değeri alamaz ve eğer bu değerler kaybolursa
çocuklar İslam ile alakası olmayan bireyler olarak büyüyebilirler. Dahası,
İslami prensiplerde öğretilmesi gereken ilk ve en önemli şey sadece Allah
(subhanehu ve te'ala)'ya ibadet edilmesidir.

Allah
(subhanehu ve te'ala), Lokman aleyhisselamın oğluna söylediklerinden, tavsiye
olarak şu şekilde bahsediyor: Hani bir zaman Lokman, oğluna öğüt vererek
demişti ki: “Yavrucuğum! Allah'a ortak koşma, çünkü Allah'a ortak koşmak
(şirk), elbette büyük bir zulümdür.” (31:13) Anne ve baba çocuklara Allah'ın
tek olduğunu (tevhidi) öğreterek İslam'ın tek bir yönünü değil İslam'ın
temelini öğretmiş oluyorlar. Bu, çocukların Allah'a güvenerek doğruyu bulması
ve ebeveynlerin Allah'a bağlılık hususunda çocuklarıyla aynı olduğunu
kabullenebilmesi ile olur.

EBEVEYNLERİN İSLAM'DAKİ
MEVKİİNİ ANLATIN

Ebeveyn-çocuk
ilişkisinde, ebeveynlerin sorumluluğu çoktur ama aynı zamanda çocukların da
ebeveynlerine saygılı olması gerekir. Bu, çocuklar büyüdükçe kendiliğinden
oluşması zorlaşmaya başlayan bir şeydir. Bu yüzden ebeveynler çocuklarına bu
mevzuyu henüz onlar küçük yaştayken öğretmelidir. Ebeveynler çocuklarına
İslam'ın kendilerine verdiği konumu ve kendilerine karşı nasıl davranılması
gerektiğini öğretmelidir. Lokman aleyhisselamın çocuklarına verdiği bu tavsiye
Kur'an'da şöyle bahsedilmiştir: Gerçi biz insana, anasına ve babasına itaati de
tavsiye ettik. Anası onu zayıflık üstüne zayıflıkla taşıdı. Onun sütten
ayrılması da iki yıl içindedir. (Biz insana): “Bana, anana ve babana şükret”
diye de tavsiye ettik. Dönüş, ancak banadır.” (31:14)

Lokman
aleyhisselamın tavsiyeleri, ebeveynlere verilebilecek en güzel derstir.
Ebeveynler çocuklarına İslam'ın kendilerine önem verdiği ve çocukların da bu
şekilde davranması gerektiğini söylemelidirler. Ancak, ebeveynler ayetin
tamamını açıklayıp, Allah'a (subhanehu ve te'ala) olan itaatlerinin daha güçlü
olması gerektiğini ve ebeveynleri ve Allah arasında seçim yapmaları
gerektiğinde önceliğin her zaman Allah olması gerektiğini öğretmelidirler.
Dahası, saygı öğretilirken ebeveynler çocukların önünde kendi ebeveynlerine
saygı göstererek örnek teşkil etmelilerdir.

ÇOK ÇALIŞMALARINI VE ALLAH'A
TESLİM OLMALARINI TAVSİYE EDİN

Müslüman
anne-babalar çocuklarına yaşamanın doğru yolunu öğretemediklerinde başka bir
zorlukla karşılaşıyorlar. Ya çok çalışmalarını söylüyorlar ya da Allah'a
güvenip her şeyi bir kenara bırakmaları gerektiğini. Lokman aleyhisselam oğluna
farklı bir tavsiye vermiştir: “Yavrucuğum! Haberin olsun ki, yaptığın bir
hardal tanesi ağırlığınca olsa da, bir kaya içinde veya göklerde, yahut yerin
dibinde gizlense, Allah onu getirir, mizanına kor. Çünkü Allah en ince şeyleri
bilir, her şeyden haberdardır.” (31:16) Anne-babalar çocuklarına bu ikisi
arasındaki dengeyi öğretmekle yükümlüdür. İkisi de başarılı olmak isteyen her
Müslümanın hayatında olması gerekenler şeylerdendir. Bunların herhangi birini
hayatında uygulayamayan biri yorgun düşmeye mecburdur ve hayata umutsuz ve
usanmış bir şekilde bakmaya başlar.

SALİH MÜSLÜMAN OLMALARINI VE
NAMAZ KILMALARINI SÖYLEYİN

Müslüman
ebeveynler çocuklarına erdemliliğin ve dürüstlüğün yolunu göstermelidirler.
Ayrıca, namaz kılmalarını sağlamakla yükümlüdürler. Dürüstlük ve namaz kılmak
İslam'ı tamamlayan iki parçadır. Anne-baba çocuklarına şunu öğretmek
zorundadır: biri namazını kılmayıp salih amel işliyorsa, o yaptıklarının ancak
yarısı kadar faydasını görür ve namazını kılıp salih amel işlemeyenlere ise
yine yaptıklarının/ kıldığı namazların daha az faydası vardır. Lokman
aleyhisselamın da oğluna dediği gibi:

“Yavrucuğum!
Namazı kıl, iyiliği emret, kötülükten sakındır. Başına gelenlere sabret, çünkü
bunlar, azmi gerektiren işlerdendir.” (31:17)

Özetleyecek
olursak, Müslüman anne-babalar çocuklarına hayatı ve onu İslami bir şekilde
yaşayabilmeyi öğretmelilerdir. Anne-babalar çocuklarını başıboş bırakmada
tercih hakkına sahip değillerdir, aksine dürüstlük, salih ameller ve bunları
yapmanın İslami yolunu öğretmelidirler. Böylece çocuklar büyüyüp hür bireyler
olduklarında neye inandıkları ve hayatlarını neye göre şekillendireceklerine
dair net bir fikirleri olur.