Besin alerjisinde olası yanılma durumlarının yaşanmasını en aza indirmek için besin günlüğü tutabilirsiniz


  Besin
alerjisi, bağışıklık sisteminin günlük tüketilen besinlere anormal tepki
vermesi olarak tanımlanıyor. Bu tepki kimi zaman ciltte kızarıklık, döküntü
gibi küçük reaksiyonlarla kendini gösterirken, kimi zaman hayati risklere yol
açabiliyor. İlk belirtiler ise genellikle besin intoleransıyla karıştırılarak
önemsenmiyor. Bu durum da ciddi alerjik şoklarda uzmana danışmayı geciktiriyor.
Memorial Şişli Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Mahmut Demirci,
besin alerjileri hakkında bilgi verdi.

İnek sütü, yumurta, balık ve yer
fıstığına dikkat!

Besin
alerjisi; bağışıklık sisteminin, besinin içerisindeki proteini vücut için bir
tehdit olarak görmesi sonucu besine karşı IgE antikoru üretmesiyle
başlamaktadır. Genetik yatkınlıklar besin alerjisine neden olabilmektedir.
Besin alerjisi genelde çocukluk döneminde başlar. Anne sütü içerisindeki besin
ögeleri ile de bebekte besin alerjisi gelişebilmektedir. Besin alerjisi
çoğunlukla inek sütü, yumurta, balık, yer fıstığı, fındık, ceviz, fıstık, soya,
buğday, kabuklu deniz ürünleri, susama olabileceği gibi her besine karşı
gelişebilecek bir durumdur. Bu besinlere olan alerjik reaksiyonlar, ciltte
kızarıklık, kaşıntı, yemek borusunda ödeme sebep olabildiği gibi kusma, ishale
de sebep olabilmektedir.

Besin alerjisi ile besin intoleransı
ayrımı için uzmana danışın

Besin alerjisi
ile besin intoleransı klinik bulgularının benzerliği açısından
karıştırılmaktadır. Her iki durumda da bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal gibi
belirtiler oluşmaktadır. Ancak besin alerjisi bağışıklık sisteminin besinlerin
içerisindeki proteinlere verdiği bir tepki iken besin intoleransı vücutta bir
enzim eksikliği sonucu metabolizma bozukluğunda gelişir. Besin alerjisi besin
tüketimi miktarı fark etmeksizin reaksiyon verirken, besin intoleransı besinin
belli bir miktarın üzerinde tüketiminde klinik bulgular ortaya koymaktadır.
Besin alerjisi ile besin intoleransı arasındaki ayrımı doğru yapmak gerekir.
Tedavi için mutlaka uzmana danışılmalıdır.

Şikayetleriniz varsa ‘besin günlüğü’
tutun

Besin
alerjilerinde tanı koymak için hastanın öyküsü çok önemlidir. Hangi besinler
tüketildiğinde vücudun nasıl reaksiyonlar verdiği gözlemlenmelidir. Uzmanı
doğru yönlendirmek adına besin günlüğü tutulabilir. Tüketilen besin içeriği, ne
kadar sürede ne tür belirtilerin ortaya çıktığı, ne kadar sürede düzeldiği,
aynı besin her tüketildiğinde aynı belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı not
alınabilir. Örneğin yumurta alerjisi olan bir kişide içerisinde eser miktarda
yumurta bulunan bir bisküviye karşı da alerjik reaksiyon gelişebilir. Bu
nedenle besin günlükleri tanı için önemlidir.

Deri testleri bebeklere de
yapılabiliyor

Deri testleri,
serumda IgE ölçme, besin provokasyon testleri tanı için yapılabilecek
testlerdir. Deri testleri bebeklerde dahi yapılabilen bir testtir. Yapılan
testler sonucu alerjik reaksiyon veren besinler diyetten çıkartılarak klinik
şikâyetlerin düzelip düzelmediği kontrol edilebilir. Besin testleriyle vücuda
alerjiye sebep olan besinin yüklemesi yapılarak klinik şikâyetlerin tekrar
oluşup oluşmadığı gözlenebilir. Ancak vücudun hayati reaksiyon verdiği
besinlerin yüklemesi kesinlikle yapılmamalıdır. Bu nedenle hasta-doktor
ilişkisi çok önemlidir. Hastalara yanlış tanı konulması gereksiz yere kısıtlı
diyet yapılmasına neden olabilmektedir.

Paketli gıdalardaki besin
içeriklerini okumak önem taşıyor

Testler
sonucunda hastanın hangi besinlere karşı alerjisi olduğu ve vücudun reaksiyon
şiddeti belirlenir. Alerjik besinler ve vücudun reaksiyon şiddeti
belirlendikten sonra nasıl bir yol izleneceğine karar verilir. Kesin bir
tedavisi olmamakla birlikte, alerjik reaksiyonlar ortaya çıktığında
antihistaminik ve kortikosteroid ilaçlar kullanılabilir. Bunun dışında alerjiye
sebep olan besinler hakkında hasta bilgilendirilmeli, paketli gıdalarda besin
içerikleri okunması öğretilmeli ve ciddi alerjik reaksiyonlar için gerekli
ilaçlar ve bunların kullanımları aktarılmalıdır. En önemlisi; bağışıklık
sisteminin kabul etmediği gıdalar temel beslenmenin büyük bölümünü oluşturuyor
ve tüketilemiyorsa yetersiz beslenme ile başka rahatsızlıklara sebep olmamak
adına mutlaka uzman kontrolünde diyet düzenlenmelidir.