Nohut protein
açısından en zengin baklagillerden biridir. İçerisinde demir, çinko, magnezyum,
fosfor ve kalsiyum bulunmaktadır. Özellikle kış aylarında yapılan yemeklerde
tercih edilen nohut hakkında ayrıntılı bilgiler yazımızda anlatılmıştır.
Nohut,
Baklagiller ailesinin protein yönünden en zengin üyesidir. Dengeli ve sağlıklı
beslenme söz konusu olduğunda, akla gelen ilk gıdalar arasında olan nohut,
vücudun protein ihtiyacını fazlasıyla karşılamasının yanı sıra, içinde bulunan
vitaminlerle de kış aylarında vücudu destekleyicidir. Soğuk havalarda, tüketimi
vücut direnci artırır hatta yaşlanmaya karşı da mücadele eder. Çünkü E vitamini
bakımından oldukça zengindir.
Nohut, demir,
çinko, magnezyum, fosfor ve kalsiyum da içerir. Bağışıklık sistemini
güçlendirici ve vücudu koruyuculuğu bu minerallerden gelir. Anavatanı Akdeniz,
olarak bilinir. Sıcaklığı seven, sıcak hava koşullarında üretimi yapılan bir
besindir. Bu nedenle de; Akdeniz ülkeleri, Avrupa ve Afrika’da bol bol yetiştirilir.
Nohut Nedir?
Baklagiller
(Fabaceae) ailesinde olan nohut (Cicer arietinum), bol nişastalı, vitamin ve
minerallerce zengin bir bitkidir. Kuru ve taze halde yenilebilen nohut,
besleyici bir baklagildir. Ayrıca, leblebi de yapılabilir. Nohutun sap ve
yaprakları da birtakım işlemlerden geçirerek, ardından bazı hayvanların
beslenmesinde yararlanılır.
Ülkemizin
hemen hemen her yerinde yetişebilen bu bitki daha çok Batı, Orta ve Güneydoğu
Anadolu bölgesinde görülmektedir. Marketlerde birçok marka ve türde nohut
görürüz. Bunların bazıları çok kısa süre içerisinde pişerken bazıları saatlerce
ocakta bekletilmesine rağmen yine de sert kalmaktadır.
Ev
hanımlarının şikayet etmesine sebep olan bu durumun asıl sebebi notun yetiştiği
topraktır. Daha doğrusu nohutun yetiştiği toprak, iklim şartları kısacası türü
pişme süresini etkilemektedir. Bu bitkinin yaprakları ortalama 5 - 15 mm
arasında büyümektedir.
Bazı yörelerde
tohumları taze haldeyken bile yenilir. Ancak uzmanlar nohutun taze olarak değil
de kurutulmuş ve pişirilerek yenmesini öneriyor. Protein, kalori, fosfor, demir
ve potasyum açısından zengin olan bu gıda sağlığımız için oldukça faydalıdır.
Nohutun Özellikleri Nelerdir?
Oldukça derin
ve sert bir köke sahiptir. Boyu 50-60 cm'ye kadar uzayabilir. Çok fazla yan
kökü vardır. Bu yan kökler, toprak yüzeyine yakındır ve böbrek şeklindedir.
Gövdenin, toprağa yakın olan yaprak altlarında bulunan çiçek sapları, çiçekleri
taşır.
En fazla 10°C
soğuğa kadar dayanır ve daha fazla soğukta zarar görür. Nemli toprakları seven
bitki yağışların çok fazla olduğu ve toprağın sürekli ıslak kaldığı yerlerde
sağlıklı yetişemez.
Normal
ekimlerde tohum toprağın 4-6 santim derinliğine yerleştirilmelidir. Bunlar
arası mesafeyse 30 ila 35 cm arasında olmalıdır. Az önce de belirttiğimiz gibi
yabancı otlara karşı oldukça hassas olan bu bitki periyodik olarak ilaçlanmalı,
zararlıların meydana gelmesi önlenmelidir.
Nohutun Faydaları Nelerdir?
Mutfaklarımızdan
eksik etmediğimiz, protein açısından oldukça zengin olan nohutun bağışıklık
sistemini kuvvetlendirme, anne sütünü artırma, idrar söktürme ve bağırsakları
yumuşatma gibi birçok faydası vardır. İnsan sağlığına sağladığı diğer yararlar
ise şunlardır;
*Bu tür
bakliyatlar düzenli olarak tüketildiğinde, şeker hastalığı gibi rahatsızlıkları
önler.
*Zararlı
bakterilerin gelişmesini engelleyerek bağırsağı korur. Ayrıca, yararlı bakteri
üretiminde yardımcıdır.
*Vücudun
bağışıklı sisteminin güçlendirir. Buna bağlı olarak da hastalıklara yakalanma
riskini azaltır. *Tansiyonu düzenlemeye yardımcı olur. Kolesterolü düzenler,
kalbi korur ve kalp hastalığı riskini azaltır.
*İçinde
barındırdığı fosfor, kemik ve dişlerin güçlenmesine yardımcı olur; korur ve
hastalık riskini azaltır.
*Depresyonu
engellemeye yardımcıdır. Bunun nedeni, mutluluk hormonlarına olan etkisidir.
Mutlu ve huzurlu hissedilmesini sağlar.
*Soğuk
havaların koruyucu gıdasıdır. Öksürüğü keserek, vücudun hastalıklara karsı
direncini korur.
*İçeriğinde
bol miktarda lif bulundurur. Büyümeye ve sağlıklı olarak gelişmeye yarar
sağlar, iyi bir enerji kaynağıdır.
*Sindirim
sistemini düzenlemeye yardımcı olduğu için, kabızlığa karşı savaşır.
*Vücudun su
toplamasını önleyerek, ödem attırıcı özelliğe sahiptir.
*Menopoz
dönemindeki kadınların, sıcak basması, terleme gibi şikayetlerini azalttığı
görülmüştür.
*Fazla
miktarda tüketilmesi, bağırsaklarda gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Ayrıca,
mide rahatsızlığı olan kişilerin fazla nohut tüketmemesi önerilir.
*Protein ve
lif açısından zengin olan besin doygunluk hissi vererek çok fazla yemek
yenmesini engeller. İştahın kontrol altına alınmasına yardımcı olarak, kilo
almayı da bu şekilde engellemiş olur.
*Yapılan
araştırmalar bazı kanser türlerine karşı koruma sağladığını ortaya koymuştur.
Kanser hücreleri ile savaşan nohut meydana gelen tümörün de büyümesini engeller.
*Fosfor,
kalsiyum ve demir açısından zengin olan besin kemik gelişimini kuvvetlendirir.
Bu sayede osteoporoz oluşma riskini azaltır.
*A, C ve E
vitaminleri açısından zengin olması sebebiyle göz sağlığına da iyi gelir.
*Serbest
radikallerle savaşır.
*Antioksidan
açısından zengindir.
*Hücrelerin
yenilenmesini sağlayarak, cilt kırışıklığını azaltır. Özellikle göz
kenarlarında meydana gelen ve ağız kenarlarındaki ince çizgilerin oluşmasını
geciktirir.
*Nohut unundan
maske yapılarak cilde sürülürse, daha parlak ve canlı olması sağlanır. Ayrıca
sivilce ve aknelerin de geçmesine yardımcı olur.
*Uyku sorunu
olan kişiler haftada birkaç kez öğününde nohuta yer verirse, daha düzenli
uykuya kavuşur. Gaz yapan bir besin olduğu için çok fazla tüketilmesi
önerilmez. O nedenle günde 5-6 tane yenilebilir veya haftada 1-2 kez yemeği
yapılabilir.
Nohut Yemekleri Nelerdir?
Genel olarak
kuru veya konserve şeklinde satılır. Eğer kuru nohut, yemek için
kullanılacaksa, 12-24 saat önceden suyun içinde yumuşatmak gerekir. Nohut
yemeğinin, az miktarda gaz yapıcı bir özelliği vardır. Bu yüzden 8 saatte bir
suyu değiştirilmek kaydı ile 24 saat ıslatılması gaz probleminin azalmasını
sağlar.
Kış
mevsimlerinin uzun yaşandığı bölgelerde, çok kullanılır. Etli ve etsiz nohut
yemeği, nohut salatası, humus ve son yıllarda adını sıklıkla duyduğumuz “falafel” gibi birçok çeşitli yemeği
yapılabilir. Bazı yörelerde, özel yemeklerde kullanılmak üzere, küçük ve renkli
cinsleri yetiştirilir. Nohut, kavrularak leblebi yapıldığı için tüketilmesi bu
açıdan kolaydır.
Nohut, bir
gece önceden ıslatılarak, tuzla birlikte kavrularak yenir. Arap mutfağında
oldukça fazla olarak kullanılan nohut ezilerek, tahinle karıştırılır ve humus
yapılır. Bazı yörelere ait çorbaların içine de, haşlanmış nohut koyulabilir. En
çok tercih edilen hali ise, nohut yahnisi adı verilen, bol etli ve soğanlı
yemeğidir.
17 Nisan 2020 20:22