Diş
sıkma ve gıcırdatma sorununun, çocuklarda da erişkinler kadar yaygın olduğunu
belirten Pedodonti Bölümü’nden Dr. Hilal Sillelioğlu, diş gıcırdatmalarının
nedenlerini ve yapılması gerekenleri anlattı.

Diş sıkma ve gıcırdatma (bruksizm), her yaşta ortaya çıkabilen
genellikle uyku sırasında, dişleri bilinçsizce sıkarak yapılan bir eylemdir.
Normal olmayan bu durum, oldukça rahatsız edici bir sesin duyulmasıyla ortaya
çıkar. Genellikle bu alışkanlık, kişinin kendisi tarafından pek algılanmaz.
Ancak aileler, çocukların uyku sırasında dişlerini gıcırdattığını rahatça fark
edebilmektedir. Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlığı; gündüz saatlerinde, gece
uykuda veya hem gece hem gündüz ortaya çıkabilmektedir.

Tedavi edilmezse kalıcı
hasarlara neden olabilir

Genellikle geceleri duyulan gıcırdatma ve tıklama sesleri, ağız içi yumuşak
dokularda travmalar ve dişlerdeki hafif, orta ve ileri derecelerde aşınmalar,
çocuklarda diş gıcırdatmanın belirtileridir. Diş gıcırdatmasının birçok sebebi
olabilir. Bu durumda öncelikle, pedodonti uzmanına başvurulmalıdır. Gerekirse
çocuk, doktor tarafından çocuk ve ergen psikolojisi uzmanına da sevk
edilebilir. Uzun süren ciddi bruksizm vakalarında, laboratuvar şartlarında
uykunun incelenmesi (polisomnografi) ile tanıya varılabilir. Eğer erken
yaşlarda koruyucu tedaviler yapılmaz ise; henüz büyüme ve gelişmesi devam eden
çocuklarda hem dişlerde hem de çene ekleminde kalıcı hasarlar oluşabilir. Diş
sıkma ve gıcırdatma bebeklerde de görülebilir. Sebebi genellikle mide
içeriğinin ağıza gelmesi (reflü), gaz sancısı gibi etkenlerdir.

“Çocukların ne derdi var ki diş
gıcırdatsın” demeyin!

Çocuklarda ise, özellikle dişlerin değişme dönemlerinde, çok miktarda diş
çürüğü oluştuğunda ve yapılmış olan dolgu gibi restorasyonların eskiyerek
uyumunu kaybettiğinde ortaya çıkan dişsel nedenlerle; solunum ve sindirim
sisteminin kronik rahatsızlıklarında veya hormonal bozukluklarda görülen
sistemik sorunlarda; çocuğu strese sokan durumların (kardeşinin doğması, aile
içi geçimsizlik, okul problemleri) varlığında oluşan psikolojik etkenler
nedeniyle diş sıkma ve gıcırdatma görülebilir. Diş sıkma ve gıcırdatma
problemi; dişlerde aşınma ve çürüklere, uyku sorunlarına, özellikle de alt çene
ekleminde aşınma ve kazanılmış yapı bozukluğuna neden olması sebebiyle çok
önemlidir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Çocuklardaki diş gıcırdatma tedavisinde öncelikle basit çözümler
düşünülmelidir. Öncelikle, pedodonti uzmanı tarafından ağız içi muayene
yapılmalı, diş gıcırdatma sıklığı ve şiddeti hakkında detaylı bilgi
alınmalıdır. Daha sonra, eğer dişlerde aşırı aşınmalar varsa bu bölgelerin
tedavisi yapılır. Ayrıca dişlerin kapanış ilişkisi kontrol edilerek bozukluk
varsa bunlar basit aşındırmalarla dengelenir ve düzeltilir. Eğer bu düzeltmeler
fayda etmiyorsa, dişleri korumak ve alışkanlığı bıraktırmak için basit,
koruyucu ağız içi apareyler yapılarak sorun ortadan giderilmeye çalışılır. Bu
arada çocukta yukarıda saydığımız bağırsak paraziti veya diğer sistemik
faktörlerin varlığının olup olmadığı araştırılmalıdır.