Covid-19 nedeniyle her zamankinden daha fazla hareketsiz ve stresli günler geçiriyoruz. Bu iki durum pek çok hastalığa da zemin hazırlıyor. Bunlardan biri de bağışıklık sistemimizle yakından ilgili olan sindirim sistemi ve bağırsak hastalıklarıdır.


  Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr.
Barış Yılmaz; bağışıklık sistemi hücrelerinin büyük bir bölümünün bağırsaklarda bulunduğunu, Covid-19 döneminde
hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme ve stres gibi faktörlerin de
etkisiyle sindirim sistemimizin özellikle de bağırsaklarımızın olumsuz
etkilenebileceğini vurguladı ve bağırsak sağlığını korumanın yollarını anlattı.

Sağlıklı bağırsaklar, bağışıklık sistemini güçlendirir

Bağırsaklarımızda mikrobiyota adını verdiğimiz ve trilyonlarca
bakteriden oluşan bir yapı var. Bu
yapı içerisinde yararlı ve zararlı dediğimiz mikroorganizmalar birlikte
bulunur. Hareketsizlik, sağlıksız beslenme, stres gibi nedenler
mikroorganizmalar arasındaki dengeyi bozarak, bağırsak dostu dediğimiz
bakterilerin azalmasına, zararlı bakterilerin de çoğalmasına neden olur. Bu
durum, bağışıklık sistemimizin zayıflamasına ve pek çok hastalığın oluşmasına
da zemin hazırlar.

Sindirim sistemini etkileyen ve
kişilerin yaşam kalitesini bozan önemli barsak problemlerinden biri de
kabızlıktır.

Kabızlığın nedeni araştırılmalıdır

Kabızlık bir hastalık değil semptomdur.
Hareketsizlik, stres ve düzensiz beslenmeye bağlı olarak barsak
fonksiyonlarının bozulması sonucu gelişebileceği gibi mekanik nedenler
dediğimiz darlık, polip gibi etmenlere bağlı olarak da oluşabilir. Bu nedenle
öncelikle kabızlığın hangi nedenlere bağlı olarak geliştiği saptanmalıdır. Dışkı
ve kan testlerine ek olarak kolonoskopi ile kalın bağırsakların incelenmesi
gerekir. Kolonoskopi yapılamıyorsa radyolojik tetkikler (röntgen, ultrason,
tomografi, vs.) yapılabilir.

4 haftadan uzun süren kabızlığa dikkat

Uzun süren kabızlık bağırsak kanseri
belirtileri arasında yer alıyor. Bağırsak kanseri sinsi ve sessiz ilerleyen bir
kanser türüdür. Kabızlığa eşlik eden anemi, karın ağrısı, kilo kaybı, ailede
kolon kanseri öyküsü varsa dikkate alınmalı ve zaman kaybetmeden bir hekime
başvurulmalıdır. Dünya Sağlık Örgütüne göre, 50 yaşından sonra hiçbir şikâyet
olmasa da hekimin önerisi ile her 5 yılda bir kolonoskopi erken teşhiste
önemlidir.

Hareketli bir yaşam tarzı benimseyin

Genel vücut sağlığımız için oldukça
önemli olan düzenli egzersiz, aynı zamanda bağırsakların sağlığı ve işlevi için
de büyük önem taşıyor. Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınılmalı, sık
aralıklarla yürüyüşler yapılmalıdır. Bunun için günlük yarım saatlik
yürüyüşlerin dışında saat başı 10 dakika kısa yürüyüşler yapmak bağırsak hareketlerini
artırır.

Sofranızdan bağırsak dostu besinleri
eksik etmeyin

Elma, enginar, ıspanak, lahana, incir,
pırasa, üzüm, brokoli, kuşkonmaz, keten tohumu ve yulaf ezmesi gibi besinler
bağırsak hareketlerini düzenler. Bunun yanı sıra tam tahıllı ekmek, probiyotik
içeren besinler de etkilidir.

Kayısı ve zeytinyağı sindirimi
rahatlatıyor

Kayısı ve zeytinyağı bağırsak
fonksiyonlarını düzenleyerek kabızlığın gelişmesini engelleyen önemli besinler
arasında yer alıyor. Bu nedenle özellikle kabızlığın geliştiği durumlarda her
sabah 1-2 kuru kayısı ve gün içinde zeytinyağlı salatalar tüketmek faydalıdır.

Bitki çayınıza bal ekleyin

Balın içinde yer alan maddeler bağırsak
hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Gün içinde papatya ve rezene gibi
bitki çaylarının içine 1 çay kaşığı bal ekleyerek içmek sindirim sistemini
düzenlemeye yardımcı olur. Bununla birlikte çay kahve gibi içeceklerden uzak
durulmalıdır.

Stresten uzak bir yaşam tarzı benimseyin

İkinci beyin olarak adlandırdığımız
bağırsakların kendine ait nörojenik bir yapısı vardır.  Beynimizle
bağırsak arasında da sinirsel bir bağ mevcut. Bu nedenle kişilerde meydana
gelen duygu durum değişiklikleri, stres gibi nedenler bağırsak
fonksiyonlarımızı olumsuz etkileyerek, sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasını
engeller. Uzamış stres ile birlikte sindirim bozuklukları, kalın bağırsak
uyarısı ile oluşan ishal, kabızlık, kramp ağrıları, şişkinlik gibi şikayetler
oluşabilir.