Çocuğunuz Televizyon Bağımlısı Mı?

Her evde bulunan televizyonun faydası olduğu kadar zararı da bilinen özellikleri arasındadır. Etkilerinin hangi yön ve şiddette olması onun siz tarafından nasıl kullanıldığına bağlı olup televizyonun siz ve çocuğunuzu değil de sizin onu yönettiğiniz süre içinde sorun olmaktan çıkan araçtır. Bu nedenle çocuğunuz televizyon bağımlısı olmasın istiyorsanız öncelikle televizyona siz hükmetmeli yani onu siz yönetmelisiniz. Çünkü başlı başına bir eğitim destekleyici ve içinde bulunduğumuz dünyadan haberdar olmamıza yardımcı işlevlere sahip olduğunu unutmamalıyız. Televizyon kullanımındaki çelişki kontrolsüz kullanımından dolayı ortaya çıkabilmektedir.

Çocuk üzerinde oldukça fazla etkileri olan televizyonun bebeklik yıllarında açık olmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Yararı bile vardır, örneğin çocuğun konuşma süreci içinde iken bol sesle karşılaşmasında ve bebeğin televizyon karşısına oturtularak bırakılması şeklinde algılanmadan kontrollü olarak takip edilmek suretiyle oturtulması yararlıdır. Yapılan bazı araştırmalar çocuğa rahat yemek yedirebilmek, sessiz ve sakin oturmasını sağlayabilmek ya da oyalamak maksadıyla televizyon seyrettirildiğinde ilerleyen yaşlarında süreklileşen televizyon izleme alışkanlığının oluşmasına sebep olabilir. Yine aile bireyleri televizyon karşısında fazla zaman harcayan çocukların onları model alarak alışkanlık kazanabileceği belirtilmekte olup çocuk yetiştiren ailelerin buna oldukça fazla dikkat etmesi gerekmektedir. Çünkü sürekli televizyon karşısında bulunan çocukların yorum yapma özelliklerinin kaybolmasına neden olur ki televizyonun tek yönlü pasif bir etkinlik olduğu unutulmamalıdır.

Televizyonun çocuk gelişimine etkileri nelerdir? En başta şiddete karşı duyarsız bir birey olmalarına neden olur. Çünkü çocuk televizyon karşısında uzun süre kalır ve şiddete tanık olarak şiddeti çok izlemesi neticesinde şiddet onun için normal hal alır. Öğrenme aşamasında küçük çocukların taklitçi olduklarını düşünürsek televizyon karşısında gördüklerini özellikle şiddet içeren sahneleri uygulamaya çalışırlar. Bu durumda zamanla davranış ve karakterlerine işleyerek ileride çocuk üzerinde olumsuz etkiler oluşturur. Bu nedenle çocuğun televizyonda ne tür programları izlemesi gerektiğine sizin karar vermeniz durumunda herhangi bir zarar oluşmayarak faydalı ve eğitici bir hal alır. Televizyon alışkanlığı çocuklarda konuşmak, yazmak ve düşünmek suretiyle öğrenme olgusunu yok eder ve zihinlerinin aktif öğrenme yapmasına engel olur. Yine yapılan araştırmalar uzun süre televizyon izleyen çocukların sonrasında dikkat gerektiren yapboz gibi zeka ile okuma yapmalarına  kendilerini verememelerine neden olduğu tespit edilmiştir.

Çocuklar özellikle reklamların cazibesine kapılmak suretiyle televizyonda gördükleri hayal ürünü konuları gerçek sanıp onların yerine geçmeye çalışır. Ayrıca reklam filmlerinde kullanılan bilinçaltı uyaranlarda çocuklarda tutum ve davranış bozukluklarına neden olabilmektedir. Televizyon izleyen çocuğun uzun süre hareketsiz kalacağından obezite olmasına da neden olabilmektedir. Yine günümüz şartlarında özellikle televizyon yüzünden çocuklarımız cinsel içerikle bir takım mesajlar ile karşı karşıya kalabilmektedir. Ses ve görüntünün bir arada bulunduğu televizyon çocukları kolayca ve çabucak etkileyebilmektedir. Peki televizyonun yararı yok mudur? Kesinlikle vardır. Mesela gerekli kontrolden yani sansürden geçen eğitimsel programlar yanında çocuğun günlük yaşantısında göremediği doğa ile çevre hakkındaki görüntüler bütün ailenin aynı zamanda birlikte vakit geçirmesini sağlayacaktır. Yine haber ile tarih programları çocukların başka toplumları ve kültürlerini iyi tanımasını sağlar. Televizyon kısaca gerçeğin yeniden yapılandırmasıdır diyen uzmanlar çocuklara bu durumun iyi anlatılmasını televizyonda gördüklerinin kendilerinin gerçek yaşamda yapabileceği bir şey olmadığını belirtmeleri gerektiğini anlatmaktadır.

Çocuğun televizyon bağımlısı olmaması için yapılması gerekenler nelerdir? Öncelikle çocuğun oyalanma aracı olmasına engel olun. Çocuğunuza televizyon karşısında yemek yedirmeyin ve onun izlemesi gereken programları önceden belirleyerek izleme saati belirleyin. Televizyon izlerken çocuğunuz ile konuşarak tartışın yani televizyon değil siz de konuşun. İzlemeyi belirlediğiniz programın bitmesi ile televizyonu kapatın ve televizyon haricinde kitap okuma, konuşma ve oyun oynamaya zaman ayırın. Televizyonu tüm gün boyunca açık tutmayarak özellikle çocuğunuzun yatak odasında televizyon olmamasına dikkat edin. Televizyonu çocuğunuzun ödülü ve cezası olarak kullanmayıp çocuğun hobilerini ve arkadaşlarıyla bir araya gelmesini destekleyin.