Çocuklara empati kurmayı öğretmenin yolları

Empati başkalarının bakış açılarının farkında olabilme ve kendi duygusal tepkilerini düzenleme yeteneğidir. Duygusal istikrar, esneklik, zorlukların üstesinden gelebilme, sosyal bağlılık ve genel memnuniyeti içerir. 

Empati sahibi olmak insan ilişkilerinde daha iyi olmayı, daha iyi bir takım oyuncusu olmayı, dünyaya daha zengin bir bakış açısından bakmayı sağlıyor. Başkalarının neyi, neden yaptığını anlayabilen kişi, negatif durumlarla baş etmede de daha başarılı oluyor.

Peki, çocuğunuza empati kurmayı nasıl öğretebilirsiniz?

İşte yapmanız gerekenler:

1- Çocuğunuza tutarlı, duygusal ve fiziksel destek sağlayın

Araştırmalar gösteriyor ki güvenli bağları ve ilişkileri olan çocuklar, diğer çocukların sorunlarını daha çok önemsiyor.

2- Çocuğunuza bol bol fiziksel sevgi verin

Araştırmalara göre sarılma, gıdıklama ya da diğer fiziksel temaslarda bulunulan insanların oksitosin seviyelerinde artış oluyor. Bu da diğerlerinin duygu ve deneyimlerini anlamakta önemli rol oynuyor.

3- Onun kendi fikirleri olan bir birey olduğunu unutmayın

Bunu yapmanız çocuğunuzun, yanlış varsayımlar ya da engellemeler olmaksızın, benzersiz bakış açıları ve duygularını tartışabilmeye zemin hazırlar. Aynı zamanda ‘diğer insanların benzersiz hedeflerini, isteklerini, inançlarını, duygularını ve düşüncelerini kabul etmek iyidir’ fikrini aşılamaya yardımcı olur.

4- Çocuğunuzla rol yapın

Bir araştırmada çocuklardan yaşlı insanların yaşadığı zorlukları taklit etmesi istenildi ve ortaya çıkan sonuçta, çocukların yaşlı insanlara çok daha fazla empati duydukları gözlemlendi. Bazen sadece düşünmeleri ya da hayal etmeleri değil, anlamaları için taklit etmeleri, yaşamaları gerekebilir.

5- Başkalarının bakış açılarını tartışın

Gerçek hayattaki karakterleri, kitapları ya da filmleri malzeme ederek insanların nasıl hissettiği ve nedenleri üzerine çocuğunuzla konuşun. Hangi benzersiz deneyimlerin onların o şekilde hissetmesine sebep olduğunu tartışın. Yapılan araştırmalar, okudukları kitaplardaki karakterlerin duygularını paylaşan çocukların sadece okuyanlara göre çok daha fazla empati sahibi olduğunu gösteriyor.

6- Negatif duygularla nasıl başa çıkabileceğini öğretin

Ebeveynleri kendilerine sadece üzgün olduklarında değil, her zaman sempati ve rehberlik ile yaklaşan çocukların empati göstermeye daha yatkın oldukları ortaya konmuştur.

7- Üzüldüğünde bunun başkasının da başına gelebileceğini anlatın

Çocuğunuz bir şeye gerçekten üzgün olduğunda, ona bazı durumlarda aynı üzüntüyü çekebilecek insanların olduğunun altını çizmenin tam zamanıdır. Duygu sıcak iken daha iyi anlaşılır.

8- Çocuğunuzun önünde diğer insanlarla empati kurun

Diğer insanların bakış açıları için sempati ve anlayış göstermeniz, çocuğunuz için iyi bir davranış modeli olacaktır. Kitaplar, filmler ve gerçek hayat, empatinizi sergilemek için sık sık ve çeşit çeşit imkan sunar.

9- Duygularının, davranışlarını nasıl etkileyeceğini konuşun

Çocuğunuzun düşük not aldığı zamanki hisleri ile kardeşine ‘aptal’ dediği zamanın arasındaki noktaları doldurun. Ona bu tür örnekler göstermeyi ihmal etmeyin.

10- Diğer insanlarla ortak noktalarını öne çıkarın

Araştırmalara göre, çocuklar kendilerine benzeyen diğer çocuklara empati göstermeye daha meyillilerdir. Eğer küçük kardeşinin yaptığı gürültüden şikayet etmeye başlarsa, ona kendisi 3 yaşındayken saatlerce çıkardığı araba seslerini hatırlatabilirsiniz.

11- Ceza ile tehdit etmek yerine, kuralların sosyal nedenlerini öğretin

Çocuklarınıza iyi şeyleri öğretirken, nasıl rol model olmanız ve önce bunları kendiniz uygulamanız gerekiyorsa, kötü şeyler hakkında bilgilendirirken de sadece ceza vermekle tehdit etmemeli, yasaklananların neden yasaklandığını ve arkasındaki sosyal nedenleri, toplum hayatını da anlatmalısınız.