Bebekleri şiddetli sallamayın

Bebeklerin özellikle geceleri uykudan uyanmaları annelerin en çok zorlandıkları konu. Bebeklerin gece uykusundan sürekli uyanması ve yeniden uyumayı reddetmesi hem bebeğin hem de annenin uyku düzenini olumsuz etkiliyor. Bazı durumlarda anneler bebeklerinin uyumasını sağlamak için onları sallayarak çözüm bulmaya çalışıyor.

Acıbadem Bursa Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Öztürk, bazen bu sallamanın kabul edilebilir sınırın üstüne çıktığına ve beyinlerinde sallanmaya bağlı bir çeşit sarsıntı meydana gelebildiğine, bunun da çocuk için tehlike oluşturabileceğine dikkat çekiyor.

Bebeklerin ilk 3 ayda günde aralıklı olarak ortalama 15-17 saat kadar uyuduğuna dikkat çeken Öztürk, "Bu uyku genelde 10-20 dakika ile 3-5 saat süren aralıklarda oluyor. Bebek uykusu hiç bir zaman devamlı 15-17 saat kadar olmuyor. İlk 3 aydan sonra ise uyku süresi 13-15 saate düşüyor. Ancak gün içinde de uyuyan bebek, özellikle gece uykusuna direnebiliyor. Bu da hem bebeklerin gelişimini hem de annelerin dinlenmesini olumsuz etkiliyor. Bu durumda aileler kimi zaman bebeklerini sallayarak uyutma yöntemine başvuruyor" dedi.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Öztürk, bazı durumlarda bu sallamanın kabul edilebilir sınırın üstüne çıktığını ve bebeklerin beyinlerinde sallanmaya bağlı bir çeşit sarsıntı meydana gelebildiğini belirtti. Öztürk, şunları söyledi: "İç kulak, işitme ve denge organlarını içeren iki bölümden oluşuyor. İşitmede hiçbir rol oynamayan ikinci bölüm yalnızca dengeyle ilgili. İçi sıvı dolu yarım daire biçiminde üç kanaldan oluşan bu bölüme 'vestibularlabirent' deniyor. Buradaki hücreler, başın en küçük hareketi ile çalkalanan iç-kulak sıvısının çırpıntılarıyla uyarılarak, başın açısal hareketini anında beyne iletiyor. Görme duyusunun da yardımıyla dengenin sağlanmasına yardımcı oluyor. Çok hızla dönüp aniden durduğumuz zaman, iç kulak kanallarındaki sıvı hâlâ dönmekte olduğundan baş dönmesi denilen durum meydana geliyor. Vücut sallanırken gözler sabit bir noktaya baktığında beyine hareket olmadığı sinyali gidiyor. Bu iki sinyal arasındaki fark, araba tutmasında olduğu gibi bir çeşit baş dönmesine neden oluyor ve uyku getiriyor. Uykunun gelmesi vücut ihtiyacı olarak değil tamamen beyinde oluşuyor. Bu nedenle beşikteki bebek de sabit gözlerle bir noktaya baktığında yukarıdaki mekanizmanın yanı sıra hipnozda olduğu gibi bir uyku hali oluyor."

HAFİFÇE SALLAMAK BÜYÜMESİNE FAYDA SAĞLIYOR

Bazı araştırmaların sallanarak büyütülen bebeklerin hızlı gelişme gösterdiklerinin ortaya konulduğunu belirten Dr. Öztürk, "Uykuda büyüme hormonunun fazla salgılanması nedeniyle, gelişmenin sallamaya bağlı olmaktan çok uykuya bağlı olabileceği kanısı ortaya çıkıyor. Hiperaktif denilen aşırı hareketli, sürekli hayal gören ve yeteneklerini geliştiremeyen çocukların 'vestibular' yani denge sistemlerinde bazı bozukluklara rastlandığını görülüyor." diye konuştu. Dr. Bülent Öztürk,şöyle devam etti: "Bebeklerin sadece sallanmaktan dolayı hiperaktif olacağı savı tamamen doğru değil. Mongoloid veya spastik olan çocukların sallanarak uyutulma ile daha iyi gelişebildiklerini gösteren bazı çalışmalar da bulunuyor. Buna rağmen bebeğin uyutulurken yattığı odanın kapısının kapatılıp kararlı bir şekilde yanından uzaklaşılması gerekiyor." diyor.

Bebek ağladığında çok şiddetli olmamak kaydı ile hafifçe sallamanın ise bir zararı bulunmuyor. Hafifçe sallamakla büyüme hormonu uykuda salgılandığından büyümesine ve gelişmesine fayda sağlıyor. Ancak şiddetli sallama beyinde küçük kanamalara hatta beyindeki küçük damarların kopmasına bile neden olabiliyor. Bu durumun bebeklerin gelişim için çok zararlı olduğuna dikkat çeken Dr. Öztürk, "Bu travma beyin kamasına ve epilepsiye kadar giden problemlere neden olabilir." uyarısında bulunuyor.

İlk 1 ayda bebeği bırakılıp uyumasını sağlamanın önemli olduğuna dikkat çeken Öztürk, "Hafif ağlayarak uyumasını beklemek önemli. Bu şekilde uyutmalarda çocuk yatağa koyuluyor ve bebekler bir süre sonra kendi kendilerine uykuya dalıyor. Böylece 12 aya kadar aileler de gece daha rahat ediyor. 1 ay ila 12 ay arası bebeklerin odalarının ayrılması gerekiyor çünkü aynı odada yapılan uykularda hem ebeveynlerin hem çocuğun uyku kalitesi iyi olmuyor. Bebeğin ya da ailenin en ufak sesi ve kıpırtısı birbirlerini istemeden uyandırmalarına neden oluyor. Daha büyük bebeklerde ise yanında yatarak ve hikaye okuyarak yada ninni şarkı söyleyerek uyutmak bebeğin rahatlamasına yardımcı oluyor." değerlendirmesini yapıyor.