Soma mağdurlarına psikolojik destek

Türkiye çok büyük bir acı yaşadı, Soma'da gerçekleşen elim hadise hepimizi yasa boğdu. Yaşanan acının büyüklüğünün yanı sıra sarılması gereken kocaman bir yara var. Bakanlık olarak olayın ilk anından itibaren Soma'da çalışmalarda bulundunuz. Şimdiye dek neler yapıldı?

Soma'da hadise vuku bulduğundan itibaren iki aşamalı bir çalışma yapıldı. İlki kurtarma destek çalışmalarıydı. Bunun arkasından ekiplerimiz maden alanına geçerek orada psiko-sosyal çalışmalara başladı. Bir yandan kurtarma ekipleri, diğer yandan yakınlarının durumunu merak eden aileler, STK'lar ve ziyarete gelen kişiler oldu. Tüm bunların organize edilmesi ve ailelerin de rehabilite edilmesi gerekiyordu. Bütün bu organizasyon Aile Bakanlığı koordinasyonunda, Sağlık Bakanlığı, AFAD ve Kızılay ile birlikte gerçekleştirildi.

YOL HARİTAMIZI ÇİZDİK

Bu çalışmalar ne kadar sürecek?

Bu çalışmalar kısa bir zaman içinde tamamlanacak çalışmalar değil, aylarca sürecek bir çalışmadan söz ediyoruz. Elimizde altı aylık yol haritası var. Bu sürenin tamamlanmasının ardından yola nasıl devam edeceğimize bakacağız.

Çalışmanın maddi boyutunda durum nedir?

Maddi durumu organize için zaten şuan da mevcut yasalarımız var. Mevcut yasalar bu tür kazalarda hayatını kaybeden madencilerin ölüm ve aylığı ve ölüm gelirini hak ettiğini gösteriyor. Şu anda 301 şehit ailemizden 217'sine aylık bağlama çalışmaları bitirilmiş durumda.

Şehit sayılmaları yönünde bir çalışmanın da devam ettiğini biliyoruz. Bu düzenleme neyi amaçlıyor?

Başbakanımız'ın talimatı üzerine bizim bakanlığımızın hazırladığı kanun tasarısında ilk düzenlenecek madde zaten bu ölüm aylığı ve ölüm gelirini ailelerin kesintisiz almasını sağlamaktı. Bazı eksikler 44 şehit ailelerimizin bu aylıktan yüzde yüz faydalanmalarını engelleyebilir durumdaydı. Bazılarının prim borcu var, bazıları beş yılı tamamlamamış görünüyor. Dolayısıyla bunlar ana aylığı alıyorlar ama ikinci bağlanması gereken aylığı alamayabiliyorlardı. Bizim hazırladığımız çalışmada bir gün dahi çalışmış olsa ikinci aylığı hak eder duruma geliyor.

AFAD BANKALARLA GÖRÜŞÜYOR

Bazı bankalar ailelerin borçları sildiklerini açıkladılar. Devlet bu işin takipçisi olacak mı?

Bunları garanti altına almak AFAD'ın görevi. Bunu deklare eden şirketlerle biz bir protokol imzalayarak garanti altına alacağız. Diğer bankalarla da görüşüp anlaşmaya gideceğiz, ya da şehit ailelerini borçsuz bir yeni başlangıç yapmalarını sağlamaya çalışacağız.

SAHA ÇALIŞMASINA BAŞLIYORUZ

Şehit olan kişinin baktığı ihtiyaç sahibi anne-babaların bir mağduriyet yaşamaması için ne gibi bir formül düşünülüyor?

Ailelerimizle ilgili çok kapsamlı bir çalışma yapıyoruz. Bir taraftan 301 şehit ailesi ile ilgili çalışma sürerken öte yandan da 486 kurtarılan işçimizle ilgili çalışmaları yürütüyoruz. Tablo önümüzdeki hafta yapacağımız saha çalışmasıyla ortaya çıkacak. Mevcut yapıya göre maaş eşe ve çocuklara, eğer çocuk yoksa eşe ve anne-babaya taksim ediliyor. Ancak yapacağımız saha çalışması ardından tek geliri evladından gelen maaş olan anne-babalar için de bir çalışma olacak.

Çocuklar kaç yaşına kadar bu maaşları alabilecek?

Eğer üniversite eğitimi devam ederse 25 yaşına, üniversite eğitimi olmazsa 18 yaşına kadar bu maaşları alabilecekler.

EMANETLERİMİZE SAHİP ÇIKACAĞIZ

Eğitim çağındaki çocukların durumunda nasıl bir sistem işleyecek?

Çocukların istikbali bizim için çok önemli. Bazı şirketler, şahıslar, eğitim vakıfları ve özel okullar çocuklarımızla ilgili bir takım eğitim vaatlerinde bulunuyor. Biz bu vaatleri ciddiye alıyoruz ve onlarla protokol imzalıyoruz. Sözlerin yerine getirilmesinin garantörü de biziz. Bu çocuklar artık bize emanet ve devletin koruması altında olacaklar.

Türk toplumu yardımsever ve dayanışmacı bir toplum. Yaralarının sarılmasında nasıl bir anlamı var bunun?

Gezdiğimiz evlerden birisinde iki erkek kardeşle evli aynı binada oturan iki şehit eşini ziyaret ettik. Bu iki şehit eşi de bundan sonraki hayatlarını birlikte idame ettirmeye karar vermişler. Aileleri de kendilerine sahip çıkıyor. Çok büyük bir dayanışma bu. Çok yaralanmış, çok büyük bir darbe almış ama etrafı sevgiyle örülmüş bireylerle karşılaşıyoruz.

Sorumlular ortaya çıkacak

Aileleri ziyaretinizde nasıl tepkilerle karşılaşıyorsunuz?

Farklı tepkilerle karşılaşıyoruz ama bir genelleme yaparsak felakete uğrayanların tepkileriyle bu felakete uğrama biçimini protesto edenlerin tepkileri farklı. Soma'da bu felaketin neden yaşandığı muhakkak sorgulanması gereken bir konu. Ancak vatandaşın bunu içeriden sorgulayışı farklı bu acıyı dışarıdan yaşayanın sorgulayışı farklı. Dışarıdan yaşayan vuruyor kırıyor. Acıyı yaşayan ise senin elini tutup 'Benim artık hayatım sana bağlı. Yanımda olacak mısın' diyor. 'Evet' cevabını aldığında da 'Başımıza bunu getirenin cezasını verecek misiniz' diyor. Bu acının mağduru devletini yanında görmek istiyor ve görüyor. Devletin elini kendi elinin içinde gördükten sonra da 'kaybımın öcünü alacak mısın, bunu al' diyor.

Devlet alacak mı peki?

Yasalar işleyecek. Bu tamamen hukuki bir süreç olacak. Bunun neticesinde bu işin sorumlusunun kim olursa olsun ortaya çıkması gerekiyor ve çıkacak.

Bir yandan çalışmalar sürdürülüyor ancak kimileri de üzerinden zaman geçince Soma'daki acının unutulacağını ifade ediyor. Uzun soluklu bir yol haritasından bahsediyorsunuz lakin sormak isterim böyle bir ihtimal var mı?

Böyle bir şey asla yok. Türkiye Cumhuriyeti devleti 12-13 yıl önce olduğu gibi değil. Artık daha organizeyiz. Yapılması gereken sonuna kadar yapılacak ve yaralar sarılacak.

AİLELER BİZE HER ZAMAN ULAŞABİLİR

Aileler size her zaman ulaşabilecekler mi ve ulaşmak istediklerinde nereden başvuracaklar?

Bizim uzmanlarımız ziyaretlerinde bizim numaralarımızı veriyor ama diyelim ki o karta bir şey oldu ya da kayboldu. En yakınlarındaki sosyal hizmetler merkezine ulaştığında bize ulaşmış demektir. Aynı şekilde belediyeye, kaymakamlığa ulaştığı takdirde de bize ulaşmış demektir. Biz her zaman onların hizmetindeyiz.

Ailelere psikolojik destek 6 ay sürecek

Kurtulan işçilere de mali yardım olacak mı?

Onların da uğradığı mali kayıp varsa bunun telafisini mümkün kılmak için onlara da bir miktar maddi destek sunmaya başladık.

Psikolojik destek süresinde sahada kaç çalışanınız olacak?

İlk sahaya çıktığımızda 324 kişi ile başladık. Bunların bir kısmı hala sahada. Bu Salı itibariyle artık kriz yönetiminden çıkarak farklı bir organizasyona yöneleceğiz. Bu kapsamda Manisa'yı merkez olarak alacağız. Ve artık sosyal çalışma uzmanlarımız ilk acil olarak gelenler değil de desteğe ihtiyacın olduğu illerdeki uzmanlarımız çalışmaya başlayacak. .

Çalışmaların ne kadar süreceği öngörülüyor?

Uzmanlar, psikolojik destek çalışmalarının 6 ay kadar süreceğini öngörüyor. 30 ailenin çok ciddi bir şekilde takip edilmesi gerektiğine karar verdi uzmanlarımız. Bu aileler için Sağlık Bakanlığı ile ortak çalışacağız.