Orucun Psikolojik Etkileri

Zekat vererek parasını temizleyen Müslüman, oruç tutarak da ruhunu temizler.

Oruç hem bedensel, hem ruhsal bir ibadettir. Ramazan ayında misafirimiz olan oruç senenin geriye kalan 11 ayı için bir prova, bir fragmandır.

“Şüphesiz, bütün bunlarda, işaretlerden anlam çıkarmasını bilen kimseler için çıkarılacak nice dersler vardır.” Hicr Suresi /75 ayeti her ramazan öncesi zihnimden geçer. Oruç tutmanın sadece aç kalmak olmadığını, davranışsal bakımdan pek çok konuda kontrol gerektirdiğini her Ramazan ayında duyarız.

4 Adımda Orucun Psikolojik Etkileri:

1. Bilişsel gelişim olarak “keskin anlayış”

Oruç tutan kişi az yemeye bağlı olarak mayışmanın aksine keskin bir anlayış geliştirir. Oruç çok yemek yemenin sarhoşluğundan kurtulmaya olanak sağlar. Günlük yaşamda karnı acıkan birey, kan şekerinin düşmesine bağlı olarak halsiz düşer ve yemek yemek için arayışa girer. Ancak ramazan ayında birey karnı acıksa da yemek arayışına girmez, çünkü sahurda iftara dek yemek yememeye niyet eder. Niyet eden beden ve ruhun  fizyolojik ve psikolojik reaksiyonları da buna göre gerçekleşir, vücut komutlarına karşı hipervijilans kaybolur. Bir diğer ifadeyle midesi guruldayan birey bunu sorun haline getirmeden günlük işlerine devam edebilir ve uyanık bir zihinle işlerini yerine getirir.

2. Alçakgönüllülük, tevazu ve empati

Ramazan ayında zekat ve fıtır sadakası veren birey ekonomik durumu düşük olanları gözetir. Ramazan ayı yardımlaşma ayı olduğu için ihtiyaç sahiplerini doyurmaya, giydirmeye vesile olur. Oruç tutarak aç kalan kişi yiyecek bulamayan kişileri hatırlayarak empati kurar. Aç kaldığında kendi acziyetinin farkına varır, kibir ve böbürlenme duygusunu bırakarak, pozitif duygular olan alçakgönüllülüğü, tevazuyu ve empatiyi hisseder. Sempati yalnızca başkasının derdine hayıflanmak iken, empati başkasının derdini anlamak ve yardımcı olmaktır. Oruç empati duygusunu hissetme olanağı sağlar.

3. Dürtü Kontrolü, Öfke Kontrolü

Oruç tutan kişiler öncelikli olarak birincil fizyolojik ihtiyaç olan beslenmeyi kontrol eder. Beslenme ihtiyacı gibi temel bir ihtiyaç olan uykuyu da sahura kalkarak yeniden düzenler ve kontrol eder. Temel dürtülerini kontrol etmeyi öğrenir.

Oruç tutmak yalnızca aç kalmak olmadığı için, oruç tutan bir kişi kötü sözler söylememesi, kavga etmemesi gerektiğini bilir. Böylelikle patolojik öfke davranışı olan kavga etmek yerine, pozitif iletişim yollarını kurarak ilişkilerini yönetme fırsatını yakalar. Ramazan ayı güzel davranışların kazanılması için bir fırsattır.

4. Değerli Hissetme

Prof Dr. Arif Verimli’oruç tutan kişinin değerli hissetmesini şöyle açıklar:

“Toplum içerisinde yaşanan depresyondan erkeklere oranla 3 kat fazla pay alan kendini bir kenara itilmiş, değersiz, işe yaramaz hisseden bir ev hanımının kendini “oruç tutan ve iftar yemeği hazırlayan ve mukabele güden” bir kadın olarak değerli hissetmesi çok gerçek bir sonuçtur. Buna psikolojide taraftarlık psikolojisi denmektedir. Müslümanlığı kendine taraf benimseyen kişilik yapısı kendini değerli ve önemli hissetmektedir. ”

Ramazan ayı ile birlikte iftara gelen misafirler ya da bir yere iftara gitmek, kişinin akraba ve dostlarıyla görüşmesini, sosyal desteğe ulaşmasını sağlar. Kişiler yalnızlık hissinden kurtularak, sevildiğini ve değer gördüklerini hissetme olanağı elde eder.

Oruç bir ibadet olup yalnızca Allah (c.c.) bize emrettiği için yapılır. Zayıflamak ya da birtakım faydalar sağlamak için oruç tutmanın amacından sapacağını vurguladıktan sonra böylesi güzelliklerle dolu bir ayı, gerek fiziksel, gerek ruhsal sağlığınız, gerekse ahiret ve dünyalığınız adına en güzel şekilde geçirmeniz dileğiyle…