Her derde deva “çörekotu”

Kullanımı binlerce yıl öncesine dayanan çörek otu günümüzde pek çok bilimsel araştırmaya konu olmaktadır. Ülkemizde hemen her bölgede yetişen ve dünyada kendisine birçok yetişme alanı bulan çörek otu, ince yapraklı ve otsu bir tarla bitkisidir. Çörek otu olarak kullanılan siyah küçük susamsı tanecikler, bitkinin dallarında yetişen kapsüller içindeki tohumlardır. İçeriğinde birçok vitamin ve molekül bulunduran çörek otu, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde çok etkilidir. Hatta bazı ilaçların üretiminde de ham madde olarak kullanıldığı bilinir. İçeriğinde protein, bitkisel yağlar bol miktarda bulunmaktadır. Bunun dışında yeterli miktarda A vitamini, C vitamini, B vitamini ve fosfor içerir. Çörekotu alternatif tıpta “sıcak ve kuru” özelliğe sahip bir bitki olarak tanımlanır.

Özellikle, kanserli hücrelerin temizlenmesi ve kansere karşı koruyucu etkisi ile ilgili olarak yapılan çalışmaların sonuçları umut vermektedir.

Tarih boyunca İslam kültürünün egemen olduğu topraklardan Antik Yunan ve Mısır’a kadar geniş bir coğrafyada yaygın olarak kullanılan çörek otu ve çörek otu yağı günümüzde Amerika ve Avrupa kıtasında pek çok hastalıktan korunma ve bazı hastalıkların tedavisi amacıyla tüketilmektedir.

Çörek otunun faydaları arasında ilk olarak sayılanlar ağrıları hafiflettiği, bağışıklık sistemi güçlendirdiği, saçlara iyi geldiği ve astım hastalarında tedaviye yardımcı olduğudur.

Geleneksel olarak kullanımı ve faydaları son yıllarda yapılan araştırma sonuçları ile de desteklenmektedir.

Bu yazıda çörek otunun faydaları konusunda, sadece yapılmış bilimsel araştırmalara dayanan bilgiler bulabilirsiniz.

Çörek Otunun Sağlığa Faydaları

Pankreas Kanseri: ABD merkezli “The Kimmel Cancer Center” tarafından Prof. Hwyda Arafat önderliğinde yapılan araştırmaya göre, çörek otu yağında bulunan “thymoquinone” adlı kimyasal bileşen pankreas kanseri hastalarında kanserli hücrelerin gelişimini durduruyor ve bu hücreleri öldürerek kanserli hücre sayısını azaltıyor.

 Kolon Kanseri: 2010 yılında Mısır’da yapılan ve sonuçları National Library of Medicine’da yayınlanan çalışmaya göre çörek otu laboratuvar hayvanlarındaki kolon kanseri hücrelerinin sayısının önemli ölçüde azalmasını sağlamış.

Göğüs Kanseri: 2003 yılında ABD Jackson State Üniversitesi tarafından yapılan çalışmada çörek otu yağı kullanılarak kanser hücreleri önemli oranda tedavi edilmiş.

Beyin Kanseri: Çörek otunda bulunan “thymoquinone” adlı bileşen en ölümcül beyin kanseri türlerinden biri olan “Glioblastoma” nedeniyle gerçekleşen hücre ölümünü yavaşlatıyor. Çörek otu aynı zamanda kurşun zehirlenmesine bağlı olarak beyinde meydana gelen hasarın azaltılması ve geri döndürülmesine yardımcı oluyor.

Hipertansiyon: Kan basıncının normal değerlerin üzerinde olması durumu olan hipertansiyon kalp hastalıklarının başlıca nedenleri arasında gösterilmektedir.

Çörek otu, 2008 yılında sonuçları yayınlanan bir araştırmada kan basıncını normale döndürmeye yardımcı olan doğal ürünler arasında gösterilmiş. Aynı çalışmaya göre düzenli olarak çörek otu tüketmek kötü kolesterolü düşürürken, damarların temizlenmesine yardımcı olan iyi kolesterolü yükseltiyor.

Ancak bu araştırma hafif ve orta dereceli yüksek tansiyon hastaları üzerinde yapılmış. İleri derecede yüksek tansiyon hastalarına etkisi konusunda yapılmış bir araştırma henüz bulunmuyor.

Antioksidan: Çörek otunun antioksidan etkisi bilimsel araştırmalarla destekleniyor. Zaten kansere karşı önerilmesinin başlıca nedeni olarak bu antioksidan etkisi ve vücutta oksidadif stresi azaltarak kanser oluşumunu önlemesi olarak gösteriliyor.

Mevcut kanser için tedavi gören hastalarda ise, kanser tedavisi için uygulanan radyasyon tedavisinin yan etkilerini azalmak için önerilen doğal ürünler arasında yer alıyor.

Vitamin ve Mineraller: Çörek otu önemli vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengindir. Çörek otu thymoquinone, beta sitosterol, miristik asit, palmitik asit, palmitoleik asit, stearik asit, oleik asit, linoleik asit, arakidonik asit, protein, B1 vitamini, B2 vitamini, B3 vitamini, folik asit, kalsiyum, demir, bakır, çinko ve fosfor başta olmak üzere 100’den fazla kimyasal bileşen içerir.

Çörek Otunun Diğer Faydaları

Romatizma: Çörek otunda bulunan thymoquinone, dithymoquinone ve timol bileşenler antioksidan etkiye sahip ve bu bileşenlerin iltihap önleyici özelliği bulunuyor.

2007 ve 2011 yılında yapılan 2 farklı araştırmaya göre düzenli olarak çörek otu veya çörek otu yağı tüketmek romatizmaya bağlı iltihabı azaltarak hastalığın belirtilerini hafifletiyor.

Bağışıklık Sistemi: Laboratuvar hayvanları üzerinde yapılan ve sonuçları 2010 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre çörek otu yağı radyasyona maruz kalan canlılarda bağışıklık sistemini güçlendirerek zararlı ışınların vücuttaki olumsuz etkisini azaltıyor.

Bu nedenle radyoterapi tedavisi gören hastalarda ışınların yan etkisini hafifletmek için önerilen gıdalar arasında yer alıyor.

Astım: Çörek otunun iltihap önleyici özelliği iltihaplı diğer hastalıkların tedavisinde kullanılmasını da sağlıyor. Hava kanallarının iltihabı nedeniyle görülen astım bu hastalıklar arasında yer alıyor. Çörek otu, hava kanallarında oluşan iltihabın azaltılmasına yardımcı olması için öneriliyor.

Alerjiler: Çörek otunda bulunan omega 3 yağ asitleri geleneksel alerji ilaçlarının etkisini arttırarak alerji belirtilerin hafiflemesine yardımcı oluyor.

Saçlar: Çörek otunun saça faydaları konusunda yapılmış bilimsel araştırma sayısı yetersiz olmasına karşın pek çok kişi tarafından saç bakımında kullanılmaktadır. Çörek otu yağı saçları nemlendirir, saç tellerini güçlendirir ve saçın sağlıklı olarak uzamasına yardımcı olur.

Boğaz Ağrısı: Çörek otu çayı akut bademcik iltihabı ve gırtlak dokusunun iltihaplanması nedeniyle görülen boğaz ağrılarına iyi gelir.

Ameliyat İzleri: Bu konuda yapılan çalışmalar, ameliyat sonrası operasyon yapılan bölgeye düzenli olarak çörek otu yağı sürmenin ameliyat sonrası oluşabilecek yara izlerini önemli oranda ortadan kaldırdığını göstermektedir.

Ancak bu araştırmalar sadece laboratuvar hayvanlarıyla sınırlıdır ve insanlar üzerinde aynı etkiye sahip olup olmadığı konusunda henüz yeterli bilgi bulunmamaktadır.

Epilepsi: Medical Science Monitor dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre çörek otu geleneksel tedavi yöntemlerine direnç gösteren çocuklarda epilepsi nöbetlerinin sıklığını azaltıyor.

Bu araştırma yaşları 13 ay ve 13 yaş arasında değişen, en az 1 aydır epilepsi tedavisi gören 20 çocukla yapılmış ve düzenli olarak çörek otu özü verilen çocuklarda belirgin oranda epilepsi nöbeti sayısının azaldığı tespit edilmiş.

Migren: Çörek otu yağı geleneksel olarak migrene karşı kullanılmaktadır. Bunun için atağın ilk belirtilerini hissettiğinizde ensenize, gözlerinizin üstüne ve alnınızda saçların başladığı yere çörek otu yağı sürün.

Başınızın üst kısmı ağrıyorsa parmak uçlarınızı çörek otu yağına batırarak bu bölgeye dairesel hareketlerle masaj yapabilirsiniz. Burun deliklerinin iç kısmına 1-2 damla çörek otu yağı sürerek derin nefes almak daha kısa sürede sonuç almanıza yardımcı olacaktır.

Diş Ağrısı: Diş ağrısı nedeniyle ilaç kullanmak istemiyorsanız ağrıyan bölgeye ve çevresine bir miktar çörek otu yağı sürebilirsiniz. Ayrıca 1 çay bardağı ılık suya 6-7 damla çörek otu yağı damlatıp düzenli olarak gargara yapmak diş eti ve diş ağrısına iyi gelir.

Enerji: Düzenli olarak çörek otu tüketmek enerji verir ve özellikle mevsim değişimlerinde görülen halsizliğe iyi gelir.

Diyabet: Çörek otu İran başta olmak üzere çeşitli ülkelerde diyabet tedavisinde kullanılan doğal ürünler arasında yer almaktadır. Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda çörek otunun özellikle tip 2 diyabet hastalarında kan şekerini dengelediğini ortaya koymaktadır.

Çörek Otunun Yan Etkileri

Çörek otu ve çörek otu yağının sağlık için pek çok faydası olmasına karşın diğer bitkisel ürünlerde olduğu gibi bilinçsiz ve aşırı tüketiminin bazı yan etkileri bulunmaktadır.

Öncelikle tansiyon, epilepsi, kalp hastalıkları, şeker hastalığı ve herhangi bir diğer hastalık nedeniyle düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız çörek otu, çörek otu yağı veya takviyesi kullanmaya başlamadan önce doktorunuzdan olası yan etkiler hakkında bilgi almalısınız.

Gıdalarla birlikte tüketilen çörek otu genel olarak güvenli kabul edilmekle birlikte çörek otu takviyesi kullanımı, özellikle hamilelik ve emzirme döneminde sadece doktor kontrolünde yapılmalıdır.

Çörek otu yağı cilt üzerinde kullanıldığında bazı kişilerde kontakt dermatite yol açabilir. Kaşıntı, kızarıklık ve cildin pullanması kontakt dermatit belirtileri arasındadır.

Yüksek dozlarda çörek otu yağı tüketimi böbrek veya karaciğer tahribatına neden olabilir.