Yabancı dil niçin öğrenilir?

Yazımın konusunu düşünürken bir anda 18 Aralığın “Dünya Arapça Günü” ilan edilme afişini gördüm. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Çince ve Rusça dillerinin yanı sıra 8 Ekim 2012'de 18 Aralık Gününün ”Dünya Arapça Günü “olarak kutlanmasına karar vermiştir. Bu tarih UNESCO'nun Arap Diline karşı gösterdiği ilk ilgi değildir. 2012 yılından beri kutlanmaya başlamıştır. Anadili Arapça olan ve 422 milyona varan 22 Arap ülkesinin yanı sıra Türkiye, İran, Çad, Mali, Doğu Türkistan, Pakistan, Hindistan, Endonezya ve Malezya gibi Arapçayı çeşitli düzeylerde kullanan İslam ülkeleri de mevcuttur. Sahi bizde Arapça ve İngilizce başta olmak üzere yabancı dil seviyemiz nasıl? Okullarımızda Türkçe dışında ikinci-bazen iki ve üçüncü-dil öğretimi konusundaki yaklaşık 100 yıllık serüven ki gerçekten acıdır.

Sonunda geldiğimiz nokta kocaman bir hiçtir. Özel yetenek veya çabasıyla bu resim dışına çıkabilenler bu acı gerçeği değiştirmez. Hâlbuki ilkokuldan başlayıp yükseköğretime kadar olmazsa olmaz derslerdendir.   Ve dersin eğitmenleri yıllardır “Have are you?”, “Keyfe halük?”ten çıkamadılar. Daha trajedik olan bir yıllık dil eğitimiyle Arapça dersleri imam hatiplerde verilebiliyor. Sistemin öğretmenleri bu durumdayken bir de diğer tarafı öğrencilere bakalım.

Öncellikle dil öğrenen çocuğun niçin öğrendiğini bilmemesi en temel sorundur. Yabancı dil niçin öğrenilir? Çok basit gibi göründüğü için üzerinde pek durulmayan sorular, bu soruların yanıtlarını bildiğini, hem de emin olarak bildiğini zannedip o yanıtlar doğrultusunda ölesiye çaba harcayan insanlardan fena halde intikam alırlar. Hatta ve hatta yalnız dersler için değil, yaptığımız ve yapageldiğimiz her türlü iş içinde sormalıyız: Biz bunu niçin yapıyoruz? Aksi halde, büyük çabalar hayal kırıklarından başka ürün üretemez. Bu soruya bir açıdan cevaplar verebiliriz.

Eğitim, iş, çağa uyma, kariyer, vs. için öğrenmek. Kurumların yabancı dil konusunda vermesi beklenen, anlamını tam bilmediği, ne işine yarayacağı konusunda net olmadığı “sesler çıkarmayı öğretmek” değildir. Bir anaokulundaki 3-5 yaşındaki çocukların 1'den 10'a kadar yabancı dilde saymaları ya da gündelik konuşmalara alıştırılmaları bir papağanın sayı saymasından farklı mıdır? Bunlar arasında pratik yapamaması ve farklı formatlarda algılayamaması bunun göstergesidir. Niçin Öğrenilemiyor?

Bir yabancı dilin öğrenilmesi tarih, fizik ya da bir başka dersin öğrenilmesinden farklıdır. Bir dil, ait olduğu toplumun düşünme biçimini yansıtan bir araçtır. Düşünceyi ifade aracıdır. Daha Türkçe'ye hâkim olamayan birçok insanın ikinci dile atılması, somut nedenini bilmemesi, tekrara dayalı, modern tekniklerin bilinmemesi gibi örnekler uzatılabilir. Nereden Başlamalı? Güçlü Öğrenme Nedeni, Erken Başarı, Öğrenme Sitili, İlgi Alanı, Metot(öğrenci merkezli, toplu öğretmeden kaçınılması, proje grupları, okul dışında sürenin verilmesi, etimoloji, periyodik kitap, gazete, dergi okunması, izleme vs.)Bunların etkisinin olmasıyla beraber elbette en önemli kural; İstikrardır.

FATMA ALTUNTOP