Kokular Vücudumuzu ve Zihnimizi Nasıl Etkiliyor?

Yeni araştırma sonuçlarına göre, uyumadan önce yatak odasına sıkılan çiçek kokulu spreyler, kişilerin daha pozitif rüyalar görmesini sağlıyor. Ancak, odadaki kokular insanların sahip olduğu rüyaların türünü etkiliyor olsa da, gerçek kokular 100 rüyada 1 gibi bir oranla kendini gösterir. En çok rüyasını gördüğümüz şeyler ise, günlük endişelerimiz, arkadaşlarımız, ailemiz, alışveriş ve spor gibi ilgi alanlarımızdır.

İnsanların koku alma duyusu, hayvanlarınki kadar iyi olmayabilir; bir köpeğin burun deliklerinde 200 milyon reseptör hücresi bulunurken insan burnunda 5 milyon reseptör bulunur. Fakat, koku insanların duygularında, fiziksel ve zihinsel sağlıklarında önemli bir rol oynar.

Kokunun beyin üzerindeki belirgin etkilerinin, ilk insandan itibaren hayatta kalma ve ölüm kavramlarının önemli bir parçası olduğuna inanılıyor. Burundaki koku hücreleri, evrimsel açıdan beynin en eski kısımları arasında yer alan limbik sistemle bağlantılıdır - bu da duyguları, davranışları ve uzun süreli hafızayı yönetir.

Koku duyusu da buradan kontrol edilir ve ilkel insanlarda bu anlamda koku alma çok daha güçlü olurdu, böylece hem düşmanların hem de yiyeceklerin kokusunu alabiliyorlardı. Ancak, kokunun hayatta kalmadaki önemi büyük oranda ortadan kalkmış olsa da, beyindeki ve beden üzerindeki etkileri günümüzde hala devam etmektedir.

Araştırmalar, kokuların rüyalar, duygular, stres, ağrı, konsantrasyon ve hafıza gibi neredeyse her şeyi etkilediğini göstermiştir. Mesela, lavanta kokusu kendinizi iyi hissettiren hormonların salgılanmasını sağlar ve sizi mutlu eder ancak gül kokusu kan basıncını düşürür ve sizi rahatlatır.

İşte kokunun vücudumuzu ve zihnimizi etkileyen tarafları!

Kokular para harcama davranışımızı etkiler.

Kokular ne satın aldığımızı ve ne kadar para harcadığımızı etkileyebilir. Chicago Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre, güzel kokular insanların ürünleri %84 oranında daha çekici bulmalarını sağlıyor. Bu duruma örnek olarak; pahalı markaların mağazalarında düzenli olarak güzel kokuları kullandıklarını verebiliriz.

Kokular rüyalarımızı etkiler.

Uykudan önce çiçek kokusuna maruz kalmak kişinin daha pozitif rüyalar görmesini sağlıyor. Heidelberg Üniversitesi Uyku Bozuklukları Merkezi'nde yapılan araştırmalarda, erkeklere ve kadınlara uyurken çiçek kokusu ya da hidrojen sülfit kokusu koklatıldı. Sonuçlar, kişilerin rüyalarının duygusal içeriğinin kokladıkları kokuyla bağlantılı olduğunu gösterdi. Hoş kokuyu koklayanlar, çok daha hoş rüyalar gördüler ve kükürt kokusuna maruz kalanlar ise kabus gördüler. Şu an ise, araştırmacılar hoş kokuların kabus riskini azaltıp azaltamayacağını araştırıyorlar.

Kokular uykusuzluğumuzu ve stresimizi etkiler.

Lavanta, vanilya, kahve ve gül kokusu uykusuzluk ve stres konusunda size yardımcı olabilir. Maryland Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre, lavanta kokusu uykusuzluk, kaygı, stres ve ağrıya yardımcı olabiliyor. Araştırmacılar, lavanta ile yapılan aromaterapinin sinir sisteminin aktivitesini yavaşlatabileceğini, uyku kalitesini artırabileceğini, gevşemeyi sağlayabileceğini ve uyku bozukluğu çeken insanlarda ruh halini yükselttiğini söylüyor.

Kaliforniya Üniversitesi'ndeki araştırmacılara göre ise, kahvenin kokusu da sakinleştirici bir etki yaratabiliyor. Almanya'daki Tubingen Üniversitesi'ndeki bir çalışmada, vanilya kokusu sakinleştirici bir etkiye sahipken, Tayland'daki bir araştırmaya göre gül kokusunun hem solunum hızını hem de kan basıncını düşürdüğü ortaya çıkmıştır.

Kokular hafızamızı etkiler.

Kokular, belirli anıları tetikleyen çok güçlü bir araçtır ve kayıp anıları kişiye hatırlatma amacıyla terapide kullanılır. Toronto Üniversitesi'nde yapılan araştırmalar, kokuların tetiklediği anıların daha net, daha yoğun ve daha duygusal olma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Bunun nedeni, kokuyu işleyen beyin bölümünün duygu ve hafızada yer alan kısımlarla doğrudan bağlantılı olmasıdır.

Kokular konsantrasyonumuzu etkiler.

Nane, çilek ve lavanta kokusu konsantrasyon konusunda size yardımcı olabilir. Japonya'daki fabrika çalışmalarında, lavanta kokusunun koklatılmasından sonra üretimin ve verimli çalışmanın arttığı gösterilmiştir. Nane koklayan sporcuların ise daha hızlı koştuğu ve konsantrasyonlarının diğer sporculara oranla daha iyi olduğu gözlemlenmiştir. Çocukların ise çilek kokusuna maruz kaldıklarında testlerde daha iyi performans sergiledikleri anlaşılmıştır.