Köy domates dönemine giriyoruz

Denizli'nin Sarayköy ilçesinde çiftçilik yapan Zekai Duran, Antalya'da ziraat yüksek mühendisi olarak çalışan Talip Bayram'ın ıslah ettiği köy domatesi fidelerini, mart ayında tarlasına dikti. Duran, denemek için diktiği fidelerden 55 gün domatesleri topladı. Sarayköylü çiftçi, tarlasından iki ayda kök başına yaklaşık 10 kilogram domates aldı.

Ziraat yüksek mühendisi Talip Bayram, yaptığı açıklamada, köy domatesinin eski lezzet ve aromasının kaybolduğunu, bunun için ıslah çalışmalarına başladığını söyledi.

Doğada arıların yaptığı doğal döllenme yöntemini bilinçli ve sistematik bir şekilde kullanarak hibrit tohum elde ettiklerini belirten Bayram, şöyle konuştu:

"Bakanlıktan isim ve marka tescili aldığımız köy domatesi, Anadolu'dan genlerini almış, aynı hoş lezzeti, tadı, kokusunu muhafaza eden, sertlik ve dayanım kazandırılmış, yola dayanımı artırılmış çok mükemmel bir hibrit köy domatesi. Bu köy domatesi 7-8 yıldır yapılan bir çalışmanın ürünü. Bütün genleri Anadolu'daki atalarımızın, ninelerimizin lezzetle yediği domatesin genlerinden toplanıp ıslah edilmiş bir domates. Ancak hepimizin bildiği gibi o domateslerin taşımaya dayanıklılığı yoktu. Tarladan eve gelinceye kadar suyu akıp raf ömrünü kaybediyordu. Buna sertlik kazandırıldı. Dolayısıyla üretici rahatça uzun süre, daha fazla muhafaza edebilmekte. Islahta lezzet, koku korunarak yola dayanımı artırıldı. Pazarda herkes köy domatesi almaya çalışır. Geliştirdiğimiz köy domatesi, özlemini çektiğimiz o kendine has domates kokusunu hissettiriyor insana."

Yarı sırık bir çeşit olduğu için hem sera şartlarında hem tarla şartlarında verimli bir şekilde üretim yapılabildiğini vurgulayan Bayram, "Çiftçimiz 15 Mart'ta dikim yaptı. 55 günde 10 Mayıs'ta ilk hasadını yapmaya başladı. Yaklaşık 45 gündür tarlasında hasat yapıyor. 15 ton civarında ürün kaldırdı. Piyasada normal domates 1 liraya satılırken, hibrit köy domatesi 2-2,5 liradan alıcı buluyor. Dolayısıyla hem çiftçimiz kazanıyor hem Türk tarımı. Yerli köy domatesini ıslah edip çiftçilerimizin hizmetine sunmaktan mutluluk ve gurur duyuyoruz" dedi.

Bir kökten bakım şartlarına göre değişmekle birlikte yaklaşık 7 ile 12 kilogram ürün alınabildiğini dile getiren Bayram, "Bu çok inanılmaz bir rakam. Çünkü tarla şartlarında normalde 1000-1.200 fide dikildiğini düşünürsek, dekara verimi 10 tonun üzerine çıkabilmekte. Bu sera şartlarında 15-17 tona çıkması mümkün" şeklinde konuştu.

Sarayköylü çiftçi Zekai Duran, 7-8 yıldır domates yetiştiriciliği yaptığını belirterek, araştırmaları sonucunda böyle dayanıklı domates çeşidi geliştirildiğini duyduğunu anlattı.

- Bir fideden 10 kilogram domates

Antalya'dan aldığı 10 bin fideyi, 15 Mart'ta diktiğini ve 55 gün sonra ilk ürünü topladıklarını belirten Duran, çok memnun olduklarını kaydetti.

Kendi ürününü kendisinin pazarladığını dile getiren Duran, "Başka domatesler de denedim. Raf ömrü kısa olduğu için pazar yerinde tüketici aldığı domatesi evine götüremiyordu. Bu yıl bu domatese karar verdim, çok memnunum. Şu anda bir kökten 1 ile 10 kilogram arasında ürün aldım. Bu işte profesyonel değilim ama ağacın durumuna göre tahminin 7 kilogramın üzerinde, 10 kilograma yakın domates var" diye konuştu.

Denizli Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Sezgin Kutlu ise "ülkemize dış ülkelerden hibrit tohumlar geliyor, kendi tohumumuz yok" gibi sözlerin yıllardır hep konuşulduğunu ifade ederek, son yıllarda bakanlığın destekleri, bağlı kuruluşların ve özel sektörün çalışmaları ile tohumculuk anlamında çok büyük ilerlemeler olduğunu vurguladı.

Kutlu, geliştirilen hibrit tohum sayesinde her yıl dışarıya giden yüz binlerce doların ülkemizde kalacağını kaydetti