Çocuk askerler meclisin gündeminde

TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı, "Silahlı Çatışmalarda Çocuklar"konusunu inceledi.

Araştırmada, "Çocuk asker konusu yeni olmadığı gibi herhangi bir kültüre özgü de değildir. Hemen hemen tüm dönem ve kültürlerde çocuklar silahlı çatışmaların bir parçası haline getirilmişlerdir" denildi. 

Ancak konunun 1980'lerde binlerce İranlı çocuğun ön cephelerde mayın patlatırken veya canlı kalkan olarak görev yaparken görülmesiyle uluslararası toplumun gündemine geldiği ifade edilerek, dünya genelinde 250 bin civarında çocuğun silahlı kuvvetlerde veya silahlı gruplarda yardımcı hizmetlerden silahlı çatışmalara kadar pek çok aşamada çalıştırıldığı kaydedildi.

Araştırmada, çocuk asker sayısının devletin resmi silahlı kuvvetleri dışındaki silahlı gruplarda hızla artmasının 3 temel nedeni bulunduğu belirtilerek, bunlar şöyle sıralandı:

"Fakir ülkelerdeki toplumsal parçalanma ve geri kalmışlık silahlı grupların çocukları kaçırabileceği veya onları gönüllü olarak silah altına alabileceği hazır bir çocuk havuzu ortaya çıkarmaktadır. Ekonomik ve sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar silahlı grupların hedefindeki kişilerdir. 

Teknoloji; ölümcül silahları daha küçük, daha isabetli ve kullanımı kolay hale getirmiştir. Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk yaygın, ucuz AK-47'i yarım saatlik bir eğitim sonrasında kullanabilmektedir. 

Devlet dışı aktörler, modern çatışmalarda, çocukları, güçlerini hızlı ve kolayca arttırmanın masrafsız ve verimli bir yolu olarak görmektedir. Devlet dışındaki silahlı gruplar (paramiliter gruplar, asiler, gerilla grupları vs.) genellikle çocukları zorla (kaçırma dahil) silah altına almaktadır. Bazen siyasi motivasyon, kendisini veya ailesini koruma, gelir elde etme, intikam alma veya macera arzusu ile çocuklar 'gönüllü' olarak da bu gruplara katılmaktadırlar." 

 -Çocuk Askerlere İlişkin Veriler

 Araştırmada çocuk askerlere ilişkin bazı veriler ise şöyle:

"BM, çocuk asker sayısının 250 bin ile 300 bin arasında olduğunu tahmin etmektedir. 

Halihazırda en fazla çocuk asker Afrika ve Asya kıtalarında bulunmaktadır. Fakat Latin Amerika ve Ortadoğu'da da çocuklar 'savaşçı' olarak kullanılmaktadır. Kızların çocuk askerler içindeki oranı için yüzde 10 ile 40 arasında değişen rakamlar verilmektedir.

Myanmar'da 350 bin kişilik ordunun dörtte biri 18 yaşın altındadır.

Kolombiya'da 'Küçük Arılar', Sri Lanka'da 'Bebek Tugayları' ve 'Özgürlük Kuşları',  Liberya'da 'Küçük Adamlar' çocukların savaşçı olarak kullanıldığı birkaç örnektir. Sadece Afrika kıtasında, başta Angola, Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahilleri, Ruanda, Sierra Leone, Sudan ve Uganda olmak üzere, 120 bin çocuk savaşçı bulunmaktadır.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde kullanılan çocuk asker sayısının 30 bini bulduğu, ülkenin doğusundaki bazı milis güçlerin yüzde 60'ının çocuklardan oluştuğu dönemler olmuştur.

BM Genel Sekreteri'nin 15 Mayıs 2014 tarihinde BM Genel Kuruluna ve Güvenlik Konseyine sunduğu 'Silahlı Çatışmalarda Çocuklar' başlıklı rapora göre Afganistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Myanmar (Burma), Somali, Sudan, Güney Sudan, Suriye ve Yemen resmi makamları çocukları (zorunlu olarak) silah altına almaktadır.

Aynı raporda, devletin silahlı kuvvetleri dışındaki silahlı gruplarda çocuk bulunan ülkeler ise Afganistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Filipinler, Irak, Kolombiya, Mali, Myanmar (Burma), Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Somali, Sudan, Güney Sudan, Suriye, Uganda ve Yemen olarak sıralanmaktadır. 

Özetle, 15 ülkede 51 devlet dışı silahlı örgüt hala çocukları silah altına almakta, onları silahlı çatışmalarda kullanmakta veya onlara karşı ciddi ihlaller yapmaktadır.

Büyük kısmı silahlı kuvvetler dışındaki silahlı gruplarda bulunduğu için gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk askerler daha zor şartlarda yaşasa da çocuk asker sorunu sadece gelişmekte olan ülkelerin sorunu değildir. Gelişmiş birçok ülke de 18 yaşın altındaki kişileri silahlı kuvvetlerine almaktadır: Kanada (16 yaş), Avusturya  (17), ABD  (17). Silah altına alma asgari yaşını 16 olarak belirleyen İngiliz ordusunda 18 yaşının altında 6 bin personel bulunmaktadır."