Ebeveynlerin vicdanî hassasiyetleri, çocukların kendi vicdanının tohumudur


  Çocuklardaki vicdan duygusunun gelişiminin ilk ve temel şartı, anne ve babanın taşıdığı vicdanın hassasiyetidir. Ebeveynlerin vicdanî hassasiyetleri, çocukların kendi vicdanının tohumudur...O halde yetişkinler, kendi vicdanlarının ne kadar hassas olduğunu ölçmelidir. Özellikle çocuk terbiyesine soyunmuş anne-babanın kendine soracağı en önemli sual şudur: ‘Vicdanım ne kadar hassas?’Çocuklar, anne-babanın vicdanını örnek alır    Çocuklar anne-babasının yankısıdır. Ebeveynler çocuklarına nasıl seslenirse çocuklar da ona aynı karşılığı verir. Çocuklar özellikle ilk 4 sene anne-babalarını taklit ederek hayatın kurallarını öğrenir. Yeni doğan bir bebek, annesi yürüdüğü için emeklemeyi bırakıp ayaklarının üzerinde durmaya çalışır.Annesi konuşurken dudaklarına bakar ve aynı sesleri çıkarmaya itina eder. Çocuk bu taklit sürecinde, anne-babadan sadece konuşmayı ve yürümeyi değil, hangi olaylara, hangi tepkileri vereceğini de öğrenir.Mesela anne, ayağının altına gelen bir karıncaya basmak üzereyken, ‘Aman üzerine basmayayım, yoksa karıncanın ayakları kırılır ve yuvasına gidemez.’ diyorsa çocuk, annenin bu hassas ve Vicdani davranışını anında kopyalar. Bu sebepten ötürü çocuklar, ebeveynlerin sadece davranışlarını değil, vicdanlarını da birer örnek alırlar.Anne ve babanın vicdanı ne kadar katıysa çocukların da bu olumsuzluktan nasibini alacağını aktaran pedagog Dr. Adem Güneş, öncelikle yetişkinlerin kendi vicdanlarının ne kadar hassas olduğunu ölçmeleri gerekmekte olduğunu kaydediyor.Yalan, vicdanı duyarsızlaştırıyorSahte davranışların çocuğun vicdanını katılaştırdığı gibi, yalan açıklayan insanlarla muhatap olan çocuğun vicdanının da yavaş yavaş köreleceğini ifade eden uzman pedagog, “Bazen küçük ve tatlı yalanlar, bazen ‘şakacıktan’ söylenen ‘pembe’ yalanlar, çocukların vicdanına zehir akıtır. Çünkü hiçbir vicdan, yalan karşısında sessiz kalamaz.” diyor.Vicdanı ölmemiş birinin söylediği yalandan sürekli keyifsiz olacağını ve zamanla vicdanının sesini bastırmaya, söylediği yalanı meşru göstermeye itina edeceğini açıklayan Güneş, çocuğunda vicdan duygusunu geliştirmek ve onu berrak şekilde korumak isteyen ebeveynlerin yalandan, yılandan kaçar gibi kaçmaları gerekmekte olduğunu vurguluyor.Adalet, vicdan duygusunu geliştiriyor“Öfkeyi dengeleyecek vicdan terbiyesinin mühim unsurlarından biri de çocuğun aile içinde adalet duygusunu güçlendirecek olaylara şahit olmasıdır” ifadesini kullanan uzman pedagog, “Çocuk, aile içinde itiraf gördüğünü ve anne-babasının kendisine adil davrandığını her vakit, engelsiz hissedebilmeli. Anne-babanın aile içindeki her davranışına adalet hâkim olmalıdır” diyor.Yapılan araştırmaların aile içinde kendine eşit ve adil davranılmadığı hissine kapılan çocukların, çete ve suç örgütüne daha çabuk karıştığını aktaran Güneş, “Zira çocuk, yaşadığı adaletsizliklerden binaen içinde öfke ve çarpık duygular biriktiriyor. Bundan binaen da yıkıcı ve isyankâr davranışlara kolaylıkla yönelebiliyor” diye belirtiyor.