Şımartılan çocuk ileride büyük sorunlar yaşıyor
Çocuğunun her ihtiyacını
karşılayan, bir dediğini iki etmeyen ebeveynler aslında çocuklarına kötülük
yapıyor. Çünkü her ihtiyacı karşılanan çocuk bir süre sonra benmerkezci oluyor
ve evin küçük hükümdarı haline geliyor. Hep almak istediği gibi vermeyi öğrenemiyor.
Büyüdükçe istekleri de büyüyor, zevk eşikleri yükseliyor. Bir süre sonra ise
sıradan şeylerden zevk alamaz olup, sıra dışı şeylere yönelmeye başlıyor.
Tehlike de işte o zaman geliyor.
Ebeveynin çocukluk yaralarını onarmak için
kendi çocuklarını kullanabildiklerine dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi Kurucu
Rektörü Psikiyatr Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ebeveynin aklın gereğinden ziyade
duyguların gereğini yaptıklarına dikkat çekiyor. Hal böyle olunca çocukların
zamanla evin küçük hükümdarları haline gelebildiğini vurgulayan Tarhan, çocuğun
zamanla her şeyi yönetmeye başlayabildiğini kaydediyor. Tarhan her ihtiyacı
karşılanan çocuğun bir süre sonra benmerkezci olabileceği uyarısında bulunuyor.
Ben merkezci çocuk daha kolay zevk
tuzağına düşüyor
“Her ihtiyacı karşılanan çocuklar bir süre sonra
benmerkezci olurlar, hep almak isterler, vermeyi öğrenemezler. Biraz daha
büyüdüklerinde istekleri de büyür, zevk eşikleri giderek yükselir. Artık
sıradan şeylerden zevk alamaz olur ve sıra dışı şeylere yönelmeye başlarlar.
Zevk tuzağına kapılabilirler; iş uyuşturucu madde kullanımına kadar varabilir.
Anne-babalar da ‘Biz ondan hiçbir şeyi esirgemedik, ona iki kişilik sevgi
verdik. Neden böyle oldu?’ diye sormaya başlarlar.
Bu tehlikeden uzak durmak için çocuklara
arzularını durdurmayı, kontrol etmeyi, “dur-düşün-yap” mantığını öğretmek
gerekir diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuğun ihtiyacı olmayan şeyi
istediğinde çocuğa hayatta her arzulananın karşılanmasının mümkün olmadığını
uygun bir dille anlatabilmesi gerektiğini ifade ediyor.
“Çocuk
ihtiyacı olmayan bir şey almak istediğinde ona sevgiyle yaklaşıp ‘İhtiyaçlarını
gidermeyi biz de çok isteriz. Senin mutluluğun bizim mutluluğumuzdur. Ama
insanın hayatta tüm arzularının karşılanması mümkün değil. Sadece senin
ihtiyaçların yok; kardeşinin de, evin de ihtiyaçları var’ şeklinde bir açıklama
yapılmalı ve çocuğun arzularını kontrol etmeyi öğrenmesi sağlanmalıdır
Bu tarz bir açıklamanın çocukta sorumluluk
duygusunu geliştireceğinin altını çizen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuğa
arzularını erteleme anlayışını aşılayabilmek için ebeveynlerin rol model
olabilmesinin önemli olduğunu belirtiyor.
Anne-baba gerektiğinde “hayır”
diyebilmeli
“Bir
şey alacakları zaman onun gerçekten ihtiyaçları olup olmadığını sorgulayan
anne-babayı gören çocuk bir süre sonra aynı davranışı sergileyecek, sadece
hoşuna gittiği için istediği bazı şeyleri almaktan vazgeçecek, ihtiyacı varsa
onu edinme yoluna gidecektir.
Unutulmamalıdır ki,
anne-babaların görevi çocuklarını mutlu etmek değildir. Gerektiği yerde hayır
diyebilmelidirler. Çocuk üzülebilir, ağlayabilir ama iyi yönde değişmesi için
bazı acılara katlanması gerekir.”
22 Şubat 2016 14:02