Alzheimer Hastalığı
Unutkanlık hepimizin
zaman zaman yaşadığı bir sorundur. Fakat, unuttuklarımızı hatırlamamız uzun
sürmez. Çoğu stresli iş ortamı, yorgunluk gibi faktörlerden kaynaklanır. Bunlar
basit unutkanlıklardır. Günlük yaşamımızı etkileyen bir problem değildir.
Alzheimer, yaş
ilerledikçe unutkanlıkla ortaya çıkan, hafıza, konuşma gibi durumlarda sorunlar
yaşanan, günlük yaşamın gerektirdiklerini uygulayamama gibi problemlere yol
açan bir hastalıktır.
Geri dönüşümü olmayan ve
ilerleyen bir hastalık olan alzheimer, halk arasında bunama olarak bilinir.
Beynin fonksiyonlarında bozukluk vardır. Hastanın düşünmesinde sorun ortaya
çıkar. Alzheimer, ciddi bir hastalıktır. Belirtiler görüldükten 7-8 yıl sonra
ölüme yol açabilmektedir.
Alzheimer hastalığı kimlerde,
ne sıklıkla görülür
Alzheimer, sıklıkla 65
yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Hem kadın hem de erkekte görülen bu
hastalığın, kadınlarda biraz daha fazla görüldüğü saptanmıştır. Yapılan
araştırmalar, 65 yaşın üstündeki, ortalama her 15 kişiden birinde bu hastalığın
görüldüğünü ortaya koymuştur. 80-85 yaşın üzerindeki, her iki kişiden birinde
alzheimer görülmektedir.
Ayrıca bu hastalık
sadece 65 yaşın üzerinde değil, kırk ve ellili yaşlarda da ortaya çıkmaktadır.
Fakat diğer yaşlara göre sık karşılaşılan bir durum değildir.
Dünyada 20 milyondan
fazla alzheimer hastası vardır. Bu hastaların yaklaşık 300 bini ülkemizdedir.
Bu hastaların sayısı, gün geçtikçe artmaktadır. Çünkü dünyada insan ömrü
uzamakta ve yaşlı insan sayısı artmaktadır.
Alzheimer hastalığının
nedenleri ve hastalığın seyri
Alzheimer hastalığının
nedenleri arasında kalıtsal faktörler, beyinde protein birikimi, beyin
hücrelerinin ölümü, sinirsel iletimin bozulması, çeşitli zehirli maddeler yer
almaktadır. Ayrıca yaş ilerledikçe, alzheimerın görülme ihtimali artar. Fakat
hastalığın kesin nedeni henüz bilinmiyor.
Hastaların sadece yüzde
10’unda ailede alzheimer varlığı tespit edilmiştir. Bu yüzden, bu hastalık
sadece tek bir kalıtsal faktöre bağlı değildir.
Alzheimer, yavaş
ilerleyen ve sinsi bir hastalıktır. Beyindeki sinir hücreleri yok olmaya
başlamıştır. Önceleri kısa süreli unutkanlıklar şeklinde ortaya çıkar. Örneğin,
hasta bir gün önce ne yaptığını, ne yediğini hatırlayamaz. Hastalık
ilerledikçe, kişinin günlük işleri aksamaya başlar. Sorduğu bir şeyi tekrar
sorar, yakınlarını tanıyamaz hale gelir. Bu durumda kişinin psikolojisi
bozulur. Psikolojisi bozulan hasta, içine kapanık bir hale gelir. Konuşma,
yürüme, tuvalete gitme gibi ihtiyaçlarını karşılayamaz ve yatağa mahkum bir
yaşam sürmeye başlar. Yani hem fiziksel hem zihinsel problemler vardır.
İlerlemiş alzheimer
hastalığı, hastaların ailesi için de bir yüktür. Hastanın bütün bakımı aile
tarafından yapılmak zorundadır.
Alzheimer hastalığının
belirtileri
Alzheimer hastalığının,
temel olarak 10 tane belirtisi olduğu kabul edilmektedir. Bu belirtilerden bir
ya da birkaçının bulunması alzheimer belirtisi olabilir.
günlük yaşamı
etkileyecek kadar unutkan olma (kişilerin adlarını, olayları hatırlayamama),
Gündelik işleri yapamama
(yemek yapmak gibi),
Kelimeleri bulurken
zorlanmak,
Tarihleri ve bilinen
yolları hatırlayamama,
Çok basit konularda bile
karar vermede güçlük çekme,
Hesap yapamama, pratik
düşünmede zorluk çekme,
Eşyaların yerlerini
karıştırmak (koyarken başka yere koymak),
Davranışlarda ve ruh
halinde değişiklik,
Karakter özelliklerinin
değişmesi, insanları suçlama,
Sorumluluk sahibi
olmaktan kaçmak alzheimerın belirtileridir.
Alzheimer hastalığı
tanısı nasıl konur
Öncelikle yukarıdaki
belirtilerden bazıları sizde varsa bir psikolog ya da sinir hastalıkları
uzmanına başvurmanız gerekir.
Çekilen beyin filmi,
yapılan kan tahlilleri ve laboratuvar tetkikleri ile alzheimer hastalığı diğer
hastalıklardan ayırt edilmeye çalışılır. Çünkü her unutkanlık, bu hastalığın
belirtisi değildir. Bu şekilde hastalığın kesin tanısı konur.
Tedavi nasıl olur
Hastalığın kesin
tedavisi yoktur. Yani yapılan tedaviyle, hastalık tamamen ortadan kaldırılamaz.
Öncelikle şunun bilinmesi gerekir; bu hastalığın tedavisinde erken tanı çok
önemlidir.
Yapılan tedaviyle,
hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır ve hastalığın semptomları azaltılır. Amaç,
hastanın yaşam kalitesini arttırmaktır. Ayrıca, ortaya çıkan psikolojik
problemlerle başa çıkabilmek için de çeşitli ilaçlar (antidepresan gibi)
kullanılır. Fakat bu ilaçlar doktor kontrolünde alınmazsa daha kötü sorunlara
yol açabilir.
Gün geçtikçe, alzheimer
hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyor ve daha fazla ilaçlarla karşılaşıyoruz.
Yapılan çalışmalar, hastalığın tedavisinde büyük adımlar atılacağını
göstermektedir.
Alzheimer hastası ve
yakınlarının bilmesi gerekenler
Öncelikle hastanın
kendisine, cesaret ve güven duygusunu aşılamak gerekir. Hastaya her zaman
yardım edilmeli ve bu yardımın hastaya kabul ettirilmesi gerekir.
Hastanın hislerini
paylaşmak gerekir. Gerekirse hasta, doktora nasıl bir durumda olduğunu
anlatmalı ve bu yönde de tedavi uygulanmalıdır.
Yapılacak işler için bir
kağıda notlar alınmalıdır. Aynı şey, eşyaların yerini bulmak için de
yapılmalıdır.
Alzheimer hastalarının
araba sürmesi tehlikelidir. Bu yüzden bir kişinin, hastaya eşlik etmesi (şoför
olarak) gerekir.
Hastanın sağlığına ve
beslenmesine dikkat edilmelidir.
Hasta hobilerini
kısıtlamamalıdır. Önceden yaptıklarını, yapmaya devam etmelidir. Fakat artık
çalışmayı bırakması gerekir.
Hastalık ilerlemeden,
hastanın ilerideki bakım durumu görüşülmelidir.
Alzheimer, sadece
kişinin kendisine değil, ailesine de maddi ve manevi yük getirdiğinden, bu
hastalıkla yaşamaya alışmak ve başedebilmek için destek almak gerekir.
20 Mart 2016 20:27