Gün içerisinde özellikle de midenizde ve omzunuzda şiddetli ağrılar hissediyor, ancak işlerin koşuşturmacası içerisinde ya yediğiniz şeylere ya da stres ve çok çalışmanıza bağlıyorsanız dikkat! Zira şikayetleriniz safra kesesi ile ilişkili olabilir.


  Acıbadem Bakırköy Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr.
Hakan Ümit Ünal, “Bu taşlar ile ilgili doğru bilgiler edinmek bazen hayat
kurtarırken, bazen gereksiz yere ameliyat yapılmasının önüne geçilmesini
sağlar” diyor. Doç. Dr. Hakan Ümit Ünal, safra kesesi taşlarına
yönelik hastaların merak ettiği konularda açıklamalar yaptı, önemli uyarılar ve
önerilerde bulundu.

Safra kesesinde genellikle
bir şikayete yol açmadığı sürece tesadüfen saptanan safra taşları, kimi zaman
da çok şiddetli ağrılarla gösteriyor kendisini. Üstelik bu ağrılar mide ağrısı
ile karıştırıldığı için uzun süre safra kesesine yönelik bir araştırma
yapılmadığı için tanısı gecikebiliyor! Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan
Ümit Ünal “Safra kesesi taşlarının en sık yol açtığı şikayet; yemek yedikten
yaklaşık yarım saat- bir saat sonra ani ortaya çıkan, karnın sağ üst kısmında
olan ve sağ omuza vuran şiddetli ağrıdır. Genellikle iki saatten kısa sürer ve
aniden sona erer. Ağrı olduğu sürede bulantı ve kusma da görülebilir. Bu
nedenle ağrının mideden kaynaklandığı düşünüldüğünden tanı gecikebilir” diyor.
Safra kesesi taşına bağlı gelişen karın ağrısı genellikle çok şiddetli olmasına
karşın, bazen tekrarlayan ve dayanılabilir ağrılar şeklinde olduğu için mide
kaynaklı ağrı olduğu düşünülerek mide ilaçları kullanılıyor. Mide şikayetlerine
yönelik verilen tedaviye rağmen ağrısı geçmeyen hastaların vakit kaybetmeden
hekime başvurmalarının büyük önem taşıdığını söyleyen Doç. Dr. Hakan Ümit Ünal
böyle bir durumda akla safra kesesi taşı ihtimalinin mutlaka gelmesi gerektiğini
vurguluyor. Safra kesesi ağzının ya da safra kanallarının taş ile tıkanması
halinde ağrı daha da uzun sürüyor.

Uzun süre aç kalmak da taşa
neden olabiliyor!

Kadınlarda safra kesesi taşı oluşum riski
erkeklerin yaklaşık üç katına çıkarken, yaşla birlikte safra kesesinde taş
oluşum riski her iki cinsiyette de artıyor. Hamilelik, aşırı kilo, çok hızlı
kilo almak veya vermek, safra yapısındaki kolesterol miktarının artması ve uzun
süre aç kalmak safra taşı oluşum riskini artırıyor. Doç. Dr. Hakan Ümit Ünal;
buna karşın düzenli egzersiz, fiziksel aktivitenin artırılması, ideal kiloya
inmek ve sağlıklı ve düzenli beslenmekle safra kesesi taşlarının şikayet
oluşturma riskinin azaldığını söylüyor. Safra kesesinde taşı olan hastaların
yaklaşık yüzde 30’unda safra kesesindeki taşa ait şikayetler ortaya çıktığına,
bu taşların genellikle bir şikayete neden olmadan uzun süre kalabildiklerine
dikkat çeken Doç. Dr. Hakan Ümit Ünal “Bu taşlar ile ilgili doğru bilgi sahibi
olmak bazen hayat kurtarırken, bazen gereksiz yere yapılacak bir ameliyatın
önüne geçilmesini sağlar” diyor.

Sarılık ve kanser riskini artırabiliyor

Safra kesesindeki büyük
taşların kanser gelişim riskini artırdığı hala tartışmalı, ancak safra kesesi
duvarında yoğun kireçlenmenin bu riski artırdığı kesin. Ayrıca safra taşları
mikrobik olmayan/bulaşıcı olmayan sarılığa da neden olabilirken, safra
taşlarının safra kanalının önünü tıkaması pankreas ödemlenmesine (pankreatit)
yol açarak hayati risk oluşturabiliyor. Safra kanallarına düşen ve buna bağlı
ağrı, sarılık, pankreatit gelişen hastalarda, safra yollarının temizlenmesi
için ağızdan girilerek mutlaka endoskopik işlem olan ERCP yapılması gerektiğini
vurgulayan Doç. Dr. Hakan Ümit Ünal “Bu işlemden sonra hastanın safra kesesi
ameliyatı olması ve safra kesesinin bir bölümünün veya sadece taşların değil,
safra kesesinin tamamının alınması gerekir. Çünkü taş ve buna bağlı şikayet
oluşturmuş bir kesenin hasta olduğu düşünülür ve kaldığı sürece tekrar taş ve
buna bağlı şikayetler oluşturma riski artar. Buna karşın safra kesesindeki taşa
bağlı hiçbir şikayeti olmayıp örneğin check-up sırasında bu taşlar tesadüfen
saptanan hastalarda ilk etapta ameliyat önerilmez, hastada taşa ait şikayet
gelişip gelişmediği takip edilir. Safra kesesindeki taş küçük veya çamur
halinde ise taş eritici tedaviler denenebilir. Ancak bu tedavilerin başarı
oranları düşüktür. En az bir şikayeti olan hastalarda ise takiple yetinmek
anlamlı olmaz ve mutlaka safra kesesi ameliyatı gerekir” diyor. Doç. Dr. Hakan
Ümit Ünal, sürekli kıtalar arası uçan pilotlar, gemi kaptanları ve sık ve uzun
süreli yolculuklar yapan kişilerin de şikayetleri olmasa bile safra kesesi
ameliyatı olmalarının önerilebileceğini söylüyor.