Türkiye’de her 3 dakikada 1 kişi inme geçiriyor.
Bu, her yıl 200 bine yakın yeni inme hastası; inme nedeniyle ölen veya ciddi
sakatlık riskiyle karşı karşıya kalan 60 bine yakın kişi anlamına geliyor. Peki
inme nasıl bir hastalık? Kişi inme geçirdiğini nasıl anlar?
İlk 6 saatte neler yapılırsa inme sağ salim atlatılabilir? İstinye Üniversite
Hastanesi Liv Hospital Bahçeşehir ve İAÜ VM Medical Park Florya hastanelerinde
faaliyet gösteren ‘BAVİM - Beyin Anjiyografisi ve İnme Merkezi’nin lideri Prof.
Dr. Yakup Krespi, ‘10 Mayıs Dünya İnme Önleme Günü’nde 5 soruda inmeyle ilgili
önemli bilgiler verdi.
Daha önce normal olan bir kişide, hiçbir haberci işaret olmadan aniden gelişen felç
haline ‘inme’ adı veriliyor İnme gece uykuda bile gerçekleşebilir. Normal
olarak uykuya yatan bir insan, uykusundan inme geçirerek, felç halinde
uyanabilir. Önemli olan tedavide vakit kaybetmemektir. “İnme konusunda mutlaka
toplumsal bilinci artırmak gerekiyor” diyen İstinye Üniversite Hastanesi Liv
Hospital Bahçeşehir ve İAÜ VM Medical Park Florya hastanelerinde faaliyet
gösteren ‘BAVİM-Beyin Anjiyografisi ve İnme Merkezi’nin lideri Nöroloji Uzmanı
Prof. Dr. Yakup Krespi soru ve cevaplarla inmeyi anlattı.
Birinin inme geçirdiğini nasıl
anlarız?
İnmenin tanısı kolaydır; yüzdeki felci anlamak için hastanın gülümseyip,
dişlerini göstermesi istendiğinde yüz bir tarafa kayıyorsa, iki kolunu havaya
kaldırdığında kollardan biri erken düşüyorsa, kişi ayağa kalkmaya çalışırken
kalkamıyor, konuşmakta güçlük çekiyor ve düzgün cümle kuramıyorsa, felç geçiriyor
demektir.
İnme nasıl felç eder?
Saydığımız şikâyetlerle ortaya çıkan inmelerin yüzde 85’i beyin damarlarının
tıkanması ile ortaya çıkmaktadır. Beyin damarı tıkanması birçok mekanizmayla
oluşabilse de kalp odacıkları içinde oluşan veya boyundaki şah damarı duvarında
gelişen damar sertliğine bağlı darlık bölgesinden kopan bir pıhtının normal bir
beyin damarını tıkaması en sık felce yol açan durumlardır.
Belirtileri anladığımızda ne
yapmalıyız?
İnme tedavisi mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Beyin damarı
tıkandığında, beyin dokusunda hasar oluşmaya başlar. Bu hasar bekledikçe daha
da genişler. Tıkanan damar büyük olduğunda ve süre uzadığında beyin hasarı
artar. İnme konusunda mutlaka toplumsal bilinci artırmak gerekiyor. İnmenin başlangıcından
tedaviye giden süreçte her yarım saatlik kayıp iyi olma şansımızı yüzde 15 gibi
çok büyük bir oranda azaltmaktadır.
Sadece hastalar mı hızlı olmalı?
Belirtilerin farkına vardığımız anda İlk 6 saatte uygulanan anjiyografik
pıhtı çıkarma tedavisi o denli yararlıdır ki, tedavi edilen 3 hastanın 1’i
tamamen eski hayatına dönebilir. İnme tedavisinde başarılı olunması için
tıkanan damarın en kısa sürede açılması gerekir. Beklememeli, vakit kaybetmeden
hastayı tam teşekküllü bir inme merkezine götürmeliyiz. İnmeli hastanın acil
tedavisinde en önemli ve maalesef sıklıkla göz ardı edilen unsur zamandır ve
boşa harcanmaktadır.
Hastaların yaptığı en büyük yanlış ne?
İnme geliştiğinde, ‘bekleyim belki geçer’ denilmesi, hastaneye geç
kalınması, farklı görüşler alma gayretleri içinde olunması ‘hızlı tedavi erken
düzelme’ sürecini bozmaktadır. Ülkemizde bu konuda farkındalık oluşmasına
ihtiyacımız vardır. Hasta, hastaneye gelene dek ağızdan beslenmemeli; doktor
görüşü almadan özellikle tansiyon düşürücü veya kan sulandırıcı ilaç
verilmemeli, ama en önemlisi, kesinlikle beklenmemelidir.
09 Mayıs 2018 14:12