Güneş,
d vitamini açısından oldukça yararlı ve her ne kadar bizlere yaşam kaynağı
oluştursa da uzun süreli maruz kalmalarda ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
Bu sorunların başında deri tümörleri geliyor. Deri tümörü tanısında en önemli
aşama, ciltteki değişikliklerin hasta tarafından fark edilerek doktora başvurmasıdır.
Güneşin zararlı yönlerinin her geçen gün daha fazla bilinmesi ve deri
üzerindeki etkilerinin yadsınamayacak boyuta ulaşmasıyla farkındalığı artan
deri tümörlerini Dermatoloji Uzmanı Dr. Deniz Yardımcı anlatıyor.

DERİ TÜMÖRÜ NEDİR?

Deri tümörleri cilt dokularından kaynaklanan kanserlerdir. Deri
tümörleri temel olarak 3'e ayrılır; Bazal hücreli karsinom, Skuamöz hücreli
karsinom ve Maling melonom...

AÇIK TENLİLERİN BAŞ BELASI; BAZAL HÜCRELİ KARSİNOM

Çoğunlukla beyaz ve açık tenli toplumlarda en sık görülen deri
kanserdir. Önceden oluşmuş güneş yanıkları, bağışıklık sistemini baskılayan
tedaviler (immunsurpresyon), açık ten özellikle de kızıl saç ve kolay güneş
yanığı, radyasyon tedavisi, çocuklukta güneşe aşırı maruz kalma ve şiddetli
güneş yanıkları bazal hücreli karsinom gelişimi için risk faktörleridir.

Bu tür tümörler daha çok baş ve boyun bölgesine
yerleşirler. Derine inen yaralar (ülser)ve ciltte dışarıya doğru bazen kabuklu
olabilen kabarıklar şeklinde görülebilirler. Bunlar kolaylıkla kanar ve
kabuklaşırlar. Çoğunlukla kaşıntı ve ağrı gibi belirtileri yoktur. Zaman içinde
büyürler. Oluştuğu bölgenin çevresinde de yayılım gösterirler. Yılarca
iyileşmeyen yaralar şeklinde devam edebilirler. Deri kanserleri içinde seyri en
iyi olan grup budur. Başka organlara yayılım nadirdir.

EN YAYGIN 2. TÜR; SKUAMÖZ HÜCRELİ KARSİNOM

Risk faktörleri bazal hücreli karsinom ile benzerlik gösterir.
Sürekli güneş ışınlarına maruz kalma, cilt yanıklarından sonra oluşan ülserler
riski faktörleridir. Diğer cilt tümörlerinden farklı olarak insan papillom
virüsü ile olan cilt enfeksiyonları, cilt hastalıklarının tedavisi için
kullanılan ışınlar ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar bu tümörlerin
oluşma sıklığını artırır.

Çoğunlukla yüz, el ve sırt bölgesinde kahverengimsi
lekeler şeklinde başlayıp birkaç ay içinde daha büyük lekeler haline gelir ve
üzerinde yaralar açılır. Alt dudakta başlayan tümörlerde sigara hikayesi önemli
bir risk faktörüdür.

EN TEHLİKELİ TÜRÜ; MALİNG MELANOM

Bu türde yine güneşe maruz kalma, açık ten rengi ve çocuklukta
geçirilen ağır güneş yanıkları klasik risk faktörleridir. Fakat bunun dışında
yüzde ve vücutta çillenmenin fazla olması, fazla miktarda beni olanlar ve büyük
benler bu tümörlere özgü önemli risk faktörleridir. Bu tümörler çoğunlukla
sinsi seyrederler. Ciltte küçük tende biraz daha koyu leke ile başlarlar.
Giderek büyür ve koyulaşır. Gelişim başlangıçta yavaş olduğu için gözden
kaçabilir. Benlerden kaynaklanan tümör türlerinde ise, bende büyüme, renkte
koyulaşma, etrafta yeni ben oluşumları, bende kanama maling melanomdan
şüphelenilmesine neden olan belirtilerdir.

İlginç bir şekilde tırnağın altında ve
kenarında da olabilirler. Yine aynı koyu lekeler olarak başlayıp büyüme
gösterirler. Diğer organlara lenf bezleri aracılığı ile hızlı bir yayılım söz
konusudur. Özellikle yakındaki lenf bezlerini şişirirler. Oradan da tüm vücuda
yayılırlar.

İlginç bir şekilde tırnağın altında ve kenarında da olabilirler.
Yine aynı koyu lekeler olarak başlayıp büyüme gösterirler. Diğer organlara lenf
bezleri aracılığı ile hızlı bir yayılım söz konusudur. Özellikle yakındaki lenf
bezlerini şişirirler. Oradan da tüm vücuda yayılırlar.

DERİ TÜMÖRLERİNDE TEDAVİ SÜRECİ
NASIL İŞLİYOR

Deri tümörlerinin tanısı konulduktan sonra tümörlerin büyüklüğü,
nereye kadar yayıldığı ve türü saptanarak tedaviye karar verilir. En önemli
tedavi metodu tümörün bulunduğu yerden mümkün olduğunca tümü oranında
çıkarılmasıdır. Tümör yakın veya uzak bir yere yayılmış ise ilaç tedavisi
(kemoterapi) ve ışın tedavisi (radyoterapi) yapılarak tümör iyileştirmeye
çalışılır.

DERİ TÜMÖRLERİNDEN NASIL
KORUNABİLİRSİNİZ

Yukarıda
da belirtildiği gibi güneş ışınlarına önlem almadan maruz kalma, vücudun direnç
sisteminin zayıf olması, cilde ait yanıklar ve benlerin zararlı etkenlere maruz
kalması risk faktörleridir. Özellikle açık tenli insanların güneş ışınlarından
kaçınmaları, sadece deniz kıyısında değil gün içinde de cildi güneş
ışınlarından koruyacak ürünlerin kullanmaları hayli önemlidir. Cildinde çok
fazla çili ve beni olanlar ise belirli aralıklarla cilt doktoruna kontrole
gitmelidir. Tüm kanser türleriyle mücadelede olduğu gibi; sağlıklı beslenme,
düzenli egzersiz yapılması, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan
kaçınılması cilt tümörleri içinde geçerlidir.