Bamya bir çok yörede farkıl şekillerde pişirilerek
tüketilen, özel günlerde özenle pişirilip hazırlanan,  kimi yörelerde bayram sofralarının
vazgeçilmezi,  bazı yerlerde düğün
yemeklerinin baş tacı olan, kısacası güzel yurdumuzun her bir köşesinde genelde
sevilerek tüketilen, yazın tazesi ile diğer mevsimlerde ise kurutulmuş hali ile
yemek kültürümüzde önemli bir yere sahip olan bir yaz sebzesi.   Yaz mevsiminin gelmesiyle pazarlarda ve
manavlarda görmeye başladığımız bamyanın özelliklerini ve insan sağlığına
katkılarını ne kadar biliyoruz

 Bamya Türkiye’nin
hemen hemen bütün bölgelerinde yetişen bir sebze olmakla birlikte, Marmara, İç
Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da daha çok ticari amaçlı  yetiştirilir. Bir çok çeşidi bulunan
Bamya’nın en yaygın olanı, “Çiçek Bamyası” türüdür. “Çiçek Bamyası” kurutulması,
küçük olması koyu yeşil renkli olması ve diğerlerine oranla daha lezetli olması
açısından dikkat çekmektedir.  Ayrıca,
Sultani, Bornova ve Tombul bamya türleri de ülkemizde yetişen ve tüketilen bamya
türleri arasındadır.

Bamya yeşil ve
küçük iken yenirse lezzetlidir.  1 ila 7
cm uzunluğunda olan taze yeşil bamya ile farklı yörelerde değişik yemekleri
yapılmaktadır. En yaygın yapılan türleri ise zeytin yağlı bamya ve bamya  çorbasıdır.

Geçmişten bu
yana bamya sofralarda seçkin yerini alsa da tıpta da bolca kullanılmış ve
kullanılmaya da devam edilmektedir. Bol lifli A, C ve B kompleks, niasin,tiamin
ve B-6  vitaminleri açısından zenginliği,
içinde barındırdığı demir, manganez, magnezyum pantotenik asit özellikleri de
vücudun bir çok bölgesine şifa olarak 
hizmet etmektedir.

İçinde bulunan
salgılar eklemlerdeki sıvı kayıplarını önler, içinde var olan lifler bağışıklık
sistemini güçlendirir, kötü kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur, kalp
ritimini dengeler ve olası felç riskini 
giderir. İçinde bulunan C vitamini özelliği ile toksinlerin vücuttan
atılmasına yardımcı olur. Protein özellikleri ile  kanserli hücrelerle savaşarak hücrelerinin  büyümesini önler.

Bamyanın
geleneksel tıptaki yeri nedir?

Bamya,
geleneksel tıpta “soğuk ve rutubetli” özelliğe sahiptir. Bu yüzden sıcak mizaçlılar
için oldukça yararlıdır. Rutubetli olması da özellikle eklemlerdeki sıvı kaybına
karşı  etkilidir.

İltihap sökücü
özelliğini de hatırlatarak, bamyanın 
geleneksel tıpta nerelerde kullanıldığını kısaca aktarmakta yarar var.

Diyabeti
önleyicidir. Prostatı güçlendirir, iltihap söktürücü özelliği vardır, guatır
hastalarına iyi gelir,  vücutta “sovda”, “balgam”
ve “safra” maddesini (hıltlarını) dengeler. kansızlık için iyidir,  ses kısıklığına faydalıdır, öksürük ve nefes
darlığına yararlıdır. Hazmı kolaylaştıran özelilği ile kabızlığı gidererek
sindirim sistemini rahatlatır.

Yemek olarak
tüketilmesinin yanı sıra,  ciltteki yaşlı
hücrelerin temizilenerek cilde canlılık vermesi ve amacıyla maske olarak,
saçların güçlendirilmesi için iyice yıkanmış saçlara bamya salyasının iyice
yedirilerek ( bir jöle olarak kullanılması), 
saçlardaki kepeklenmeye karşı saçların nemlendirilerek, bamyanın
salyasının saç diplerine yedirilmesi şeklinde kullanılır. Ayrıca eklemlerdeki
sıvı kayıplarının önlenmesi, romatizmal hastalıklar ve kemiklerin
güçlendirilmesi için orta boy bamyaların yemek yapılarak 15 gün süreyle
yenilmesi tavsiye olunur.

Bir çok yararını
saydığımız bamyanın dikkatil kullanılması gereken durumları da gözönüne almak
gerekir. Kan şekerini düşürücü özelliği olan bu sevilen sebzeyi şeker hastalarının
kontrolsüz kullanmaması tavsiye edilmektedir. Özellikle uzun süre tedavi amaçlı
kullanmayı düşünüyorsanız bunun doktor kontronünda yapılması önerilir.

Ayrıca kan
sulandırıcı ilaçlar kullanan ve böbrek rahatsızlığı bulunan kişilerin daha
dikkatli kullanması gerekir