Dünyada
yaşanan afetler, salgın hastalıklar karşısında kontrolümüzün olamayışı,
belirsizlik ve öngörülemezlik insanlarda korku kaygı ve çaresizlik gibi
duygusal tepkilere neden olur. İçinde bulunduğumuz durum, COVID-19 salgını
nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de psikolojik sıkıntılar ile karşı
karşıya olmamıza neden oldu.

“Bu
süreç travmaya neden olabilir”

Bu süreçte
ebeveynlerin yaşadığı zorluklar, süreci ne şekilde yönettikleri, başa çıkma
yöntemleri kaygı ve stres karşısında gösterdikleri tepkiler en başta çocukları
etkiliyor. Çocuklar, nasıl yapacaklarını bilmedikleri başa çıkma yöntemleri
için; yoğun korku, kaygı, endişe gibi duygularını kontrol edebilmek adına
yetişkin rehberliğine ihtiyaç duymaktadır. Tüm afet ve salgınlarda olduğu gibi
koronavirüs salgınında da, travma etkileri görülebilir. Bu süreçte çocuklara
olan yaklaşım, salgını ne şekilde deneyimleyecekleri üzerinde etki yaratır. Baş
etme zorlukları yaşadıkları korku kaygı ve endişe yaşadıkları olumsuzluk olarak
veya duygusal olarak olgunlaşma, büyüme ve öğrenmenin gerçekleştiği olumlu
etkiler olarak deneyimlenebilir.

Olup
biteni çocuklardan saklamamak gerekiyor!

Çocukların ruh
sağlığını korumak ve desteklemek için, en başta güvende olduklarına dair
inançlarını desteklemek gelir. Salgında neler yaşandığı, ne gibi gelişmeler
olduğu, alınması gereken önlemler hakkında çocuğu bilgilendirmek kısacası; olup
biteni saklamadan dürüst olabilmek önem kazanıyor. Ancak çocuğa aktarılan bu
bilgilerin güvenilir ve bilimsel verilere dayalı kaynaklardan elde edilen
bilgiler olması oldukça önemli. Bilgi paylaşımı konusunda özenli, dikkatli ve
sınırlı olmaya özen gösterilmeli ve çocukların gelişim seviyelerine uygun
şekilde yapılmalıdır.

Evde
yapılan etkinlikler travmaları önleyebilir

Çocukların
güvende hissettikleri yetişkinler eşliğinde evde yapacakları etkinlikler,
yaşananları somutlaştırmaya yardımcı olarak, bilgilenmelerini sağlamak, duygu
ve düşüncelerini aktarmalarına katkı sağlayarak olası travmatik etkileri
önlemeye yardımcı olur. Çocukların koronavirüs salgını sırasında yaşadıklarını
aktarabilecekleri bir günlük veya albüm oluşturmalarını sağlayın. Şekli,
boyutu, renginin nasıl olacağına çocuk kendisi karar verebilir. İsim verme de
yine çocuğa ait olmalı. Koronavirüsü tanıtan, özellikleri hakkında bilgilerin
yer aldığı gazete haberleri kesilerek veya eğlenceli çizimlerin yer aldığı
mecralardan resimler kesilerek, bu albümde yer alması sağlanabilir.

“Duygu
ve düşünceleri fark etmek, onları kontrol edebilmeyi sağlar”

Kendimi,
hissettiklerimi, duygularımı keşfetme etkinliği. “Neler hissediyorum? Ne
gördüm? Ne duydum? Ne düşünüyorum?” gibi sorularla duygu ve duyumları fark
etme, düşünceleri bulma etkinliği yapın. Çöp adam çizerek, üzerine düşünce
balonları çizilerek, balonların içine o sırada neler düşündüğü yazılabilir.
Çocuğun duygularını vücudunda nerede hissettiğini, kurabiye adam çizerek
üzerinde göstermesini sağlayabilirsiniz. Duygu ve düşünceleri fark etmek,
onları kontrol edebilmeyi sağlar. Korona salgını sırasında, aileyle birlikte
neler yaptıklarını resmedebilir. Evde kaldıkları sürede aile bireylerinin neler
yaptıkları, birlikte nasıl vakit geçirdikleri oluşturulan albümde yer alabilir.
Böylece salgın geçtiğinde o günlere ait yaşananlara dönüp bakabilecekleri hatıralar
olur. Çocuk, salgından önce yapmaktan en çok hoşlandığı etkinliği çizebilir.
Geçmişte yaşadığı güzel anları hatırlamak, olumlu duyguları yeniden hissetmeye
yol açar. Sahip olduğu kaynakları hatırlamasına yardımcı olur. Salgın
bittiğinde, en çok yapmak istediği etkinliğin hayalini kurmak ve bunu
görselleştirmek… Bu etkinlik geleceğe dair umudu bu günlerin geçeceğini
hatırlatır.

Nefes
egzersizleri oldukça faydalı

Nefes
egzersizleri bu süreçte başvurulacak etkili ve gerekli egzersizlerin başında
geliyor. Nefes egzersizi, stres ve kaygının yoğun yaşandığı zamanlarda baş
edebilmek için uygulanabilir. Bu süreçte, her gün yapılacak etkinlikler
arasında da yer alabilir. Çocuklarla nefes egzersizi için 1/3’ü suyla dolu bir
bardak ve pipet kullanılabilir. Çocuk elinde bardakla evin içinde dolaşırken,
aynı anda burnundan nefes alıp pipetle bardağın içindeki suya nefesini vererek
suyu hiç dökmeden hareket eder. Çocuklarla yapılan bu egzersiz, kasların
rahatlamasına böylece kaygının azalmasına yardımcı olur. Kas gevşetme ve esneme
çalışmaları, stres ve kaygının yarattığı gerginliği azaltmaya yardımcı olur.
Çocuklarla kas gevşetme ve esneme çalışmaları; bu süreç içerisinde her gün
yapılması gereken, çocuğun hem hareket etme ihtiyacını karşılayacak hem de
rahatlamasına yardımcı olan çalışmalardır.

Egzersizleri
oyunlaştırın

Kol kasları
için portakal suyu yapıyormuş gibi iki yumruğu sıkıp sonra yanlara bırakmak,
boyun kasları için küçük bir kaplumbağa gibi kabuğuna saklanıp sonra çıkıyormuş
gibi yapmak, omuzlar için tembel bir kedi gibi esnemek; gevşeme egzersizlerini
çocuklar için eğlenceli hale getirir. Çocuklarla salgın hakkında öğrendiklerini
konuşmak, dünyada şimdiye kadar olan salgınlarla ilgili birlikte araştırmalar
yapmak ve bu bilgileri tartışmak, benzer durumların yaşandığını ve tıpkı
diğerleri gibi şimdiki salgının da geçeceğini düşünmesini sağlayıp geleceğe
umutla bakmasına yardımcı olur.