İslam’da
bazı ibadetler sözle, bazı ibadetler bedenle, bazı ibadetler mal ile yapılır ve
bazı ibadetler hepsini birden içine alarak yapılır. Hac hem söz, hem beden hem
mal ile yapılan ibadetlerdendir. Bir yönüyle sembollerden oluşan, bir yönüyle
gösteriye dönüşen  ve bir yönüyle tamamen
inzivaya çekilmeyi öngören ibadettir.

Niyetle
başlayan Hac ibadetinin, Mikat’ta giyilen ihram’la kendini gösteren bir  bütünlük, bir okyonus içindeki hiçliğini
hissedirerek girilen Haram bölgesi vardır. 
Gücün ve makamın yok olduğu seni senden başka kimsenin tanımadığı bir
Alana giriş var. 

Niyetle
başlanılan ve devam eden süreçte İnsan’ın kul olduğunu anlamaya çalışırız.
Kul’un hayatı içinde karşılaştığı sorunlar ve engellerin sembollerle anlıtılıp,
yine sembollerle, kulun teslimiyetini en güzel ifadelerle anlatmaya çalışan
ibadettir Hac

Ve tabi ki,
Hac’daki bu sembollerin güncellenmesi de çok önemli. Aksi halde, orada gördüğümüz
insan yığınları, taş ve tuğla yığınlarından başka bir şey olmaz.

Hac
ibadetinde, zaman, mekan, sembollerin her birinin ayrı ayrı anlamı vardır.  Kul’un bir program çerçevesinde, bir bölge
içinde bir dizi haraketler yapılarak, yaratıcıya teslimiyetini göstermesi
gerekir. Kul’un, temizlenerek hem bedenen hem ruhen hazır olduğunu ortaya
koyması gerekir.

Bir inanç
etrafında kenetlenen mümminlerin, yaradan karşısındaki teslimiyetlerini görmek
gerekir. Tek renk, tek ses ve tek vücud olmanın altında yatanı da hissetmek
gerekir.

Hac denilen
bu ibadet, dünyanın bir farklı bölgesinden seçilmiş bir bölgesine gelmek,
farklı  bölgeler farklı renkler ve farklı
dillerin, tekleştiği, bütünleştiği bir ibadettir. Zenginlerin mallarını, çoluk
çocuk sahiblerinin evlatlarını sevdiklerini geçici sürede olsa geride
bırakarak, malda yalan mülkde yalan demenin adıdır Hac.

Günün
zalimlerini tanımak ve onlara karşı dik duruşun, günün şeytanlarını görüp
onlardan uzak olduğunu haykırmanın adıdır. Bu yüzden şeytan taşlama ritüelini
iyi idrak etmek gerekir. Dünün şeytanı ile bu günün şeytanını ve şeytanların müslümanlara
yönelik oyunlarını idrak etmenin bilincine varmanın adıdır Hac.

El ele
verip, İslam dini etrafından, Hatem—ul Enbiya ve Rahmet-ul lil Alemin
peygamberinin  izinde  gidildiğini 
göstermek adına, kara taşın etrafında kenetlenmektir. Vahdet dediğimiz,
birlik dediğimiz eylemlerin ne kadar güç kazandığını göstermesi içinde ideal
bir  toplantı yeridir. Müslümanlar
arasında, dayanışma ortamı,birbirlerini daha iyi tanıma alanıdır. Ümmet olmanın
yeridir kısaca.

Dedik
ya  hac, hem dil, hem beden ve hem malla
yapılan ibadettir.  Hac, insanın hem
beden hem ruhen eş zamanlı bütünleşerek Allah’a 
teslimiyetini sağlayan ibadettir. Hem bedenen ve hem ruhen tevhidi  ibadettir. Fiziken ümmetin vahdetini sağlayan
toplantı, cemaat ibadeti, ruhen bütün düşmanlara karşı dik duruşun, bütün
şeytanlara karşı oluşu ortaya koyan toplumsal ibadettir.

Hac’da
gönüllerin birbirine bağladığı kadar bedenler arasındaki farkların da anlamını
yitirdiği yer olan Arafat, kul olarak hiçliğini, yaratıcının da kulun el açması
karşısındaki lütfunun sergilendiği ibadet mahalli. Kısaca Meş’ar, Mina başlı
başına yokluktan varlığın adı, “Bir”den, “Birliğe” varışın yeri.

Ümmet olmak,
güç olmak ve gövde gösterisinde bulunmaktır aynı zamanda Hac.