Samsun'da ekmek yapmak için kullanılan 10 bin yıllık gelenek hala yaşıyor


  Samsun'un Salıpazarı ilçesinde yaşayan 71 yaşındaki Nurettin Tok, arkeolojik kazılarda geçmişi 10 bin yıl önceki Neolitik döneme kadar giden, genellikle ekmek pişirmede kullanılan pilekiyi (taştan yapılmış bir çeşit kap), yarım asırdır kayaları oyarak yapıyor.
Alanyaykin Mahallesi'nde eşi Emine Tok ile yaşamını sürdüren Nurettin Tok, çoğunlukla ekmek pişirmede kullanılan ama farklı yemeklerin hazırlanmasında da yararlanılan pilekiyi yapmayı, ağabeyinden öğrenerek yarım asırdır devam ettiriyor.
Küçüklüğünde bölgede çok sayıda bileki yapan usta olduğunu anlatan Tok, AA muhabirine, evinin alt tarafında yer alan taş ocağında, "tasar" adını verdiği ilk kalıbı kayaç zeminden çıkardığını belirtti. Çıkardığı kayaya yuvarlak hatlar kazandırdığını ifade eden Tok, pilekiye bölgeye özgü motifler çizerek son şeklini verdiğini anlattı.


Hazırladığı bileki taşı ile ekmek pişirildiğini dile getiren Tok, "Günde ortalama 7-8 bileki yapıyorum. Taşların satışlarını Çarşamba’daki bir esnaf arkadaşım sayesinde gerçekleştiriyorum. Ailemin gelirini buradan sağlıyorum. 6'sı erkek 1'i kız olmak üzere 7 çocuğum var. Çocuklarım İstanbul'a yerleşti, maalesef hiçbiri bu mesleği öğrenemedi. Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yapımı bilinen bileki tamamen el emeğine dayanıyor. O yüzden kaybolan meslekler arasında" dedi.
Evlerinin avlusunda yaktıkları ateşte pileki içinde ekmek pişirdiklerini dile getiren Tok, ağaç yapraklarını pileki içine yerleştirdikten sonra mısır ekmeği için hazırlanan hamuru döktüklerini, üzeri bir teneke parçasıyla kapatılan bilekide tadına doyumsuz mısır ekmeği pişirdiklerini söyledi.